Trở về nơi thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân

Cánh rừng nguyên sinh Trần Hưng Đạo được phân bổ trên 2 xã Tam Kim và Hưng Đạo huyện Nguyên Bình (Cao Bằng) có diện tích 201,7ha. Nơi đây lưu trữ những địa danh, hiện vật gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

Tại núi Slam Cao trong rừng Trần Hưng Đạo, lúc 17 giờ ngày 22/12/1944 lễ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của QĐND Việt Nam) được thành lập với ban đầu chỉ có 34 đội viên.

Một CCB đang đứng trước tấm phù điêu mang hình ảnh 34 đội viên trong buổi đầu thành lập. Các đội viên được chọn lọc từ các đội du kích Cao - Bắc - Lạng là những chiến sĩ kiên trung hăng hái nhất.

Người gác rừng thắp nhang bên ban thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Tại buổi lễ thành lập, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã quán triệt chỉ thị của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, các nguyên tắc tổ chức và nhiệm vụ của đội.

 Người gác rừng Đặng Hồng Cao đang đứng tại vị trí, nơi cách đây 70 năm Đội VNTTGPQ đã đứng tuyên thệ dưới lá cờ đỏ sao vàng. Sau buổi lễ, các đội viên đã cùng nhau ăn bữa cơm nhạt không rau không muối biểu thị tinh thần chịu đựng gian khổ quyết tâm chiến thắng quân thù.  

Đài quan sát trên đỉnh Slam Cao. Từ đây có thể quan sát rõ đồn Phai Khắt, đồn Nà Ngần, trong đó trận đánh đồn Phai Khắt là trận đầu tiên của Đội VNTTGPQ sau 3 ngày thành lập.

Một tầm quan sát từ đỉnh Slam Cao. Bản Phai Khắt là một bản nhỏ chỉ khoảng 10 nóc nhà, quân Pháp đã chiếm ngôi nhà to nhất bản của ông Nông Văn Lạc và đóng một trung đội tại đây.

Gia đình bà Đặng Thị Hầu ở bản Um, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình là vợ của ông Đặng Tuần Quý là một trong 34 đội viên Đội VNTTGPQ hiện vẫn còn sống.

Bức ảnh người đội viên Đội VNTTGPQ Đặng Tuần Quý vẫn được gia đình gìn giữ nâng niu.

  Năm 1994, gia đình ông Nông Văn Lạc đã tự nguyện hiến tặng ngôi nhà (trước là đồn Phai Khắt) làm nhà trưng bày chiến thắng đồn Phai Khắt.