Dự án Tư Hiền đang triển khai các hạng mục
Dự án cảng cá Tư Hiền kết hợp với khu neo đậu tránh trú bão (DA Tư Hiền) có tổng mức đầu tư 148 tỷ đồng từ nguồn bồi thường Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh, giá trị thực hiện đến nay khoảng 10 tỷ đồng.
Tiến độ của hạng mục nạo vét vật chất từ biển đến nay đạt khoảng 20% trên tổng khối lượng 220 nghìn m3. Toàn bộ khối lượng nạo vét được tập kết tại bãi tạm sát khu vực tiếp nhận của DA với chiều dài nạo vét khoảng 750m đoạn từ cửa biển vào. Hạng mục này dự kiến hoàn thành trước 30/9/2022.
Khu vực bãi tiếp nhận trực tiếp vật chất nạo vét có diện tích khoảng 8ha, chủ đầu tư (CĐT) DA (Sở NN&PTNT) đã tiến hành hoàn thành việc hỗ trợ đền bù cho người dân. Khu vực gián tiếp nằm ngoài diện tích đổ thải thuộc hệ thống đầm Hải Phú hiện nay, người dân lo lắng khi tiến hành đổ vật chất nạo vét sẽ ảnh hưởng đến quá trình nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản và ô nhiễm môi trường xung quanh.
Ông Dương Quang Hùng, Chủ tịch UBND xã Lộc Bình thông tin, khu vực đổ thải nằm gần là đầm Hải Phú, nơi có rất nhiều hộ dân đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản. Người dân cho rằng, đây là nơi sinh sản của các loài cá tôm, là nguồn sinh sống của bà con trong khu vực nhiều đời nay; yêu cầu CĐT cam kết trong quá trình triển khai nếu có tác động môi trường làm cá lồng chết thì phải chịu trách nhiệm bồi thường hỗ trợ.
Trước đó, UBND xã Lộc Bình đã có văn bản về việc ý kiến tham vấn cho DA Tư Hiền. Chính quyền địa phương đồng ý với các nhận định về tác động tiêu cực của DA này đến môi trường tự nhiên, kinh tế - xã hội và sức khỏe cộng đồng.
Trên cơ sở đó, UBND xã Lộc Bình kiến nghị CĐT quan trắc đánh giá chất lượng nước của phần lạch còn lại trong quá trình thi công triển khai hạng mục nạo vét để dự báo mức độ tác động đến môi trường. Thu gom, xử lý rác thải phát sinh trong quá trình tập kết, thi công để tránh ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Yêu cầu phần nước thải sau khi xử lý xả thải ra biển không được đổ vào phần lạch nước còn lại.
Ông Dương Quang Hùng cho biết, chính quyền địa phương cũng yêu cầu CĐT ngoài thực hiện việc đền bù cho người dân nuôi trồng thủy sản, cần có phương án hỗ trợ cho các hộ dân làm nghề, đánh bắt thủy sản trong phạm vi thu hồi; đồng thời hỗ trợ các hộ dân làm nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản khu vực còn lại của lạch nước do phần diện tích bị thu hẹp ảnh hưởng phần nào đến sinh kế của người dân. Chủ đầu tư cần thiết kế kè ngăn vững chắc, đảm bảo cao độ do vị trí thực hiện hạng mục nạo vét gần cửa biển, thường chịu ảnh hưởng của thời tiết, nguy cơ gây vỡ, tràn sau khi hoàn thành dự án. Hồ lắng lọc cần xử lý môi trường an toàn trước khi xả thải ra biển nhằm đảm bảo môi trường nước do tại vị trí cửa biển này thường xuyên có nước lưu thông vào đầm Cầu Hai...
Theo Sở NN&PTNT, để thi công đáp ứng tiến độ DA và đảm bảo quyền lợi người dân, sắp đến đơn vị này sẽ tiến hành cuộc họp với UBND huyện Phú Lộc để tháo gỡ vướng mắc liên quan bãi tiếp nhận vật chất nạo vét thuộc DA Tư Hiền.
Ông Thái Văn Phúc, Trưởng phòng Quản lý và Xây dựng công trình, Sở NN&PTNT thông tin, bãi tiếp nhận vật chất nạo vét (nằm ở đoạn đầu hói Tư Dung) đã được UBND tỉnh thống nhất tại Công văn số 8811/UBND-XD ngày 24/9/2021. Tuy nhiên, khi triển khai thi công, người dân ngăn không cho tập kết vật tư, vật liệu, máy móc.
Để xử lý những khó khăn, vướng mắc, ban quản lý DA và các nhà thầu đã làm việc với UBND huyện Phú Lộc, UBND xã Lộc Bình, Vinh Hiền để giải quyết nhưng đến nay vẫn chưa thống nhất, do các hộ dân trong khu vực bị ảnh hưởng chưa đồng thuận về việc đưa vật chất nạo vét vào lấp đoạn hói Tư Dung.
Để có cơ sở xem xét hỗ trợ, Sở NN&PTNT đã chỉ đạo Ban quản lý DA làm việc với đơn vị tư vấn là Trung tâm Kỹ thuật - Công nghệ thông tin Tài nguyên và Môi trường để đo vẽ thực địa phạm vi mặt bằng bị ảnh hưởng, hiện nay đang hoàn thiện hồ sơ địa chính.
Ông Phúc cũng cho rằng, đây là DA trọng điểm của tỉnh, đã được phê duyệt vào tháng 6/2020. Tuy nhiên, do ảnh hưởng thời tiết nghiêm trọng đã làm thay đổi chế độ dòng chảy thủy lực, thủy văn của cửa biển Tư Hiền nên cơ quan chức năng cần phải khảo sát, đánh giá lại, tiến hành điều chỉnh DA phù hợp. Trong đó, phải tính toán khả năng thoát lũ, đánh giá sự xói lở, bồi lấp khi DA xây dựng, phương án và phạm vi xây dựng tuyến kè.
Bên cạnh đó, khi triển khai thi công thì trong phạm vi tuyến luồng nạo vét còn vướng mắc nhiều lồng cá, đáy, nò sáo... của người dân đánh bắt, nuôi trồng thủy sản nên làm ảnh hưởng rất lớn đến quá trình nạo vét.
Năm 2017, UBND tỉnh đã triển khai DA Nạo vét thông luồng, tận thu cát nhiễm mặn tại cửa biển Tư Hiền - Tư Dung với tổng vốn 120 tỷ đồng theo hình thức xã hội hóa. DA được Bộ Xây dựng cấp phép cho Công ty CP Khai thác sản xuất khoáng sản 55 thực hiện; được tận thu xuất khẩu 1,1 triệu m3 cát nhiễm mặn, trong đó cửa biển Tư Hiền được tận thu 550.000 m3. Thế nhưng, tổng khối lượng cát mà công ty đã khai thác tại cửa biển Tư Hiền và xuất khẩu sang Singapore là 678.000 m3, vượt gần 150.000 m3 so với quy định.
Bài, ảnh: HÀ NGUYÊN