Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh với các đại biểu dự Đại hội Đảng lần thứ VI. Ảnh: TTXVN
1. Đồng chí Nguyễn Văn Linh sớm nhận thấy tham nhũng, quan liêu có thể phát triển, trở thành “quốc nạn”. Cuộc đấu tranh chống tiêu cực được đồng chí phát động từ loạt bài báo “Những việc cần làm ngay” (gồm 27 bài đăng báo Nhân Dân trong khoảng thời gian từ ngày 25/5/1987 đến ngày 28/9/1990).
Các bài báo thể hiện quyết tâm làm trong sạch và nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ; thể hiện tinh thần đấu tranh mạnh mẽ, không khoan nhượng để làm lành mạnh hàng ngũ Đảng và bộ máy Nhà nước, làm lành mạnh xã hội để sửa chữa và ngăn chặn những sai lầm khuyết điểm mà một Đảng cầm quyền dễ phạm phải khi rơi vào chủ nghĩa quan liêu, xa rời quần chúng.
Đồng chí đã sớm chỉ ra căn bệnh hình thức trong đấu tranh phê bình, tự phê bình. Trong nhiệm kỳ của mình, nguyên Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh không chỉ đôn đốc việc tự phê bình và phê bình từ dưới lên mà cả từ trên xuống. Đồng chí đã tổ chức được việc kiểm điểm cá nhân từ Tổng Bí thư đến từng Ủy viên Bộ Chính trị, không chỉ trong công tác lãnh đạo mà cả trong ý thức tổ chức kỷ luật, trong đạo đức, lối sống. Việc làm đó có ý nghĩa rất lớn trong Đảng, được toàn Đảng, toàn dân nhiệt liệt hoan nghênh.
Đồng chí Nguyễn Văn Linh rất cảnh giác với xu hướng quan liêu hoá trong Đảng, cả trong lối sống và cách làm việc. Vì bệnh quan liêu đã làm hư hỏng nhiều cán bộ, làm cho Đảng xa rời quần chúng, không nhạy cảm với những gì quần chúng đang bức xúc, để cho lòng người nguội lạnh trước những vấn đề nóng bỏng mà cuộc sống đặt ra.
Khi còn là Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh, đồng chí cho rằng gắn bó với Nhân dân là “vấn đề sống chết của Đảng bộ”. Đồng chí thường nói: “Tình hình trì trệ kéo dài của bộ máy Đảng, chính quyền, đoàn thể, khuynh hướng hành chính hoá công tác cách mạng là một nguy cơ mà tổ chức Đảng ở một thành phố công nghiệp, một đảng của giai cấp công nhân phải hết sức cảnh giác, vì tai hại của nó thật vô cùng”.
2. Đại hội VI của Đảng đã nhấn mạnh bài học lấy dân làm gốc và “phải đặc biệt chăm lo củng cố mối quan hệ giữa Đảng và Nhân dân. Mọi chủ trương chính sách của Đảng phải xuất phát từ lợi ích, nguyện vọng, khả năng của Nhân dân lao động, phải khơi dậy được sự đồng tình, hưởng ứng của quần chúng. Quan liêu, mệnh lệnh, xa rời quần chúng, đi ngược lại lợi ích của Nhân dân là làm suy yếu sức mạnh của Đảng”. Là người đã từng đồng cam cộng khổ, chịu đựng hy sinh cùng Nhân dân đi qua cuộc cách mạng giành lại độc lập cho dân tộc, tự do cho Nhân dân, qua suốt hai cuộc kháng chiến gian khổ, lâu dài và anh dũng để bảo vệ nền độc lập tự do ấy, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã rút ra những kết luận sâu sắc rằng: “Nguồn sức mạnh làm nên thắng lợi của chúng ta trong các thời kỳ cách mạng và kháng chiến trước đây chính là ở chỗ Đảng gắn bó máu thịt với dân, lãnh đạo và phát huy được tiềm năng to lớn của Nhân dân, quan tâm giải quyết được các lợi ích thiết thân của quần chúng”.
Trên cương vị người lãnh đạo cao nhất của Đảng trong những năm đầu của thời kỳ Đổi mới, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh khẳng định mối quan hệ Đảng - Dân là “mối quan hệ sống còn”. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải gắn liền với việc tăng cường mối quan hệ Đảng - Dân theo nguyên tắc tập trung dân chủ, mỗi đảng viên phải thành khẩn tự phê bình và phê bình. Trong chỉ đạo thực hiện công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. đồng chí Nguyễn Văn Linh luôn nêu cao tư tưởng Hồ Chí Minh “giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Theo đồng chí, mặc dù có những đặc điểm khác nhau trong mỗi thời kỳ nhưng các nhân tố tạo nên sự đoàn kết thống nhất trong Đảng ở mọi giai đoạn cách mạng là Đảng phải đề ra được đường lối, chủ trương đúng, thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt Đảng, tích cực đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, thường xuyên thực hiện tự phê bình và phê bình. Đây là những vấn đề có tính nguyên tắc mà đồng chí Nguyễn Văn Linh luôn yêu cầu các cấp uỷ Đảng phải nghiêm túc tích cực thực hiện.
3. Sinh thời, đồng chí Nguyễn Văn Linh thường trăn trở: “Để xứng đáng là người lãnh đạo chính trị đối với xã hội, xứng đáng với niềm tin yêu, hy vọng của Nhân dân, Đảng ta phải không ngừng nâng cao và hoàn thiện sự lãnh đạo của mình”. Nhận trọng trách Tổng Bí thư trước Đảng, trước Nhân dân trong một nhiệm kỳ đánh dấu khởi đầu sự nghiệp Đổi mới toàn diện đưa đất nước thoát khỏi một trong những giai đoạn khó khăn nguy hiểm nhất trong lịch sử dân tộc, đồng chí Nguyễn Văn Linh đã cùng Bộ Chính trị, Trung ương Đảng lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân tiến những bước vững chắc đầu tiên. Công tác xây dựng, chỉnh đốn để Đảng trong sạch, vững mạnh, có đủ phẩm chất và năng lực lãnh đạo được khởi động từ Đại hội VI, hôm nay vẫn đang được Đảng nhấn mạnh trong hai Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và khóa XII, đang được thực hiện mạnh mẽ trong thực tiễn để tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh kịp thời,mạnh mẽ và có hiệu quả với những biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đã tạo những chuyển biến tích cực trong xã hội, lấy lại lòng tin trong Nhân dân - như một nhân tố quyết định sự thành công.
TS. Ngô Vương Anh