- ThS. LS Nguyễn Văn Phước, Trưởng Văn phòng Luật sư Huế: Theo thông tin bạn cung cấp thì có thể bố mẹ bạn có để lại di chúc và di chúc được lập bằng văn bản. Căn cứ điều 650 Bộ luật Dân sự (BLDS) thì di chúc bằng văn bản, gồm: Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, di chúc bằng văn bản có người làm chứng, di chúc bằng văn bản có công chứng và di chúc bằng văn bản có chứng thực. Do đó, nếu bố mẹ bạn có lập di chúc thì thông thường trong gia đình có người biết được di chúc đó được lập thế nào và ở đâu hoặc người giữ di chúc sẽ giao lại di chúc cho người được thừa kế hoặc người có thẩm quyền công bố di chúc (điểm c, khoản 3, điều 665 BLDS).
Nếu di chúc của bố mẹ bạn được lập theo hình thức di chúc có công chứng, chứng thực thì căn cứ khoản 1, điều 665, người lập di chúc có thể yêu cầu cơ quan công chứng lưu giữ hoặc gửi người khác giữ bản di chúc và trong trường hợp này, công chứng viên là người công bố di chúc (khoản 1, điều 672 BLDS). Trong trường hợp gia đình bạn và mọi người không hề biết về bản di chúc đó thì có thể anh trai bạn nói như vậy vì lợi ích cá nhân chứ thực ra bố mẹ bạn chưa bao giờ lập di chúc hoặc lập, nhưng nội dung không có lợi hoàn toàn cho anh bạn nên anh bạn không muốn công bố di chúc đó.
Trường hợp người để lại di chúc chết đã lâu mà không có người công bố di chúc hoặc không tìm thấy di chúc, không biết di chúc do ai lưu giữ thì căn cứ khoản 1, điều 666 BLDS: “Kể từ thời điểm mở thừa kế, nếu bản di chúc bị thất lạc hoặc bị hư hại đến mức không thể hiện được đầy đủ ý chí của người lập di chúc và cũng không có bằng chứng nào chứng minh được ý nguyện đích thực của người lập di chúc thì coi như không có di chúc và áp dụng các quy định về thừa kế theo pháp luật”. Do đó, nhà đất mà bố mẹ bạn để lại sẽ được chia theo pháp luật.
Những người thừa kế theo pháp luật theo khoản 1, điều 676 BLDS, gồm: hàng thừa kế thứ nhất: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết; thứ hai: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại; thứ ba: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Những người thừa kế cùng hàng sẽ được hưởng phần di sản bằng nhau. Do đó, nếu không có di chúc hoặc gia đình bạn không tìm thấy di chúc thì di sản của bố mẹ bạn để lại sẽ được chia đều cho những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất (gồm: năm anh em bạn và ông bà nội, ngoại của bạn nếu còn sống).
Bùi Vĩnh (ghi)