Chim săn mồi nói chung thông minh, rất quyến luyến người nuôi. Tuy nhiên, nếu người nuôi tỏ thái độ áp đặt quá mức, hay to tiếng, dọa nạt trong giai đoạn huấn luyện thì chú chim hoặc là không chịu hợp tác, nghe theo hiệu lệnh, hoặc là một đi không trở lại. “Ngoài việc phải tìm hiểu tập tính từng loài, nếu không có tính kiên nhẫn, tốt nhất đừng theo đuổi thú chơi này. Bởi sau khi bỏ một đống tiền, thời gian và cả tình cảm để nuôi dưỡng, chăm sóc, huấn luyện mà chim không nghe lời, bỏ người nuôi bay đi thì khác nào cầm tiền ném lên trời”, Lê Đức Thuận – Hội trưởng Hội chim săn mồi Huế ví von.
Tầm 2h30 chiều, trên cánh đồng vừa mới gặt ở Quảng Điền, hơn chục thành viên của Hội chim săn mồi Huế tổ chức huấn luyện cho chim tập bài vồ mồi trên không. Lê Minh Thuận chia sẻ: “Không gian ở thành phố ít nên anh em thỉnh thoảng lại di chuyển đến những vùng có đồng lúa rộng lớn để chim có thể tự do bay lượn, đồng thời trong lúc tập luyện có thể khôi phục được bản năng săn mồi tự nhiên của mình”.
Ngay lúc này, Bùi Ngọc Điền, một thành viên trong nhóm vung mạnh tay cho chú đại bàng ưng bay ra xa hàng trăm mét. Tiếp đó, Điền dùng miếng thịt tươi đặt ở bao tay rồi thổi còi lệnh. Lập tức, chú đại bàng ưng quay ngoắt lại bằng tốc độ “tên lửa”, dùng đôi chân với những móng vuốt sắc nhọn dũng mãnh vồ lấy miếng mồi. Cứ tưởng sau khi vồ được, chú chim nhanh chóng xử lý chiến lợi phẩm. Nhưng không, miếng thịt vẫn được chú chim giữ chắc dưới chân, rồi nó hướng ánh mắt về phía người nuôi, gục gặc đầu như kiểu dò hỏi “có được ăn không?”...
Kết thúc thời gian huấn luyện trong ngày, những chú chim quay về nơi ở của mình. Đó là những chiếc giá đỡ thiết kế vững chắc được đặt ở sân thượng, hay những nơi có không gian trong nhà, ngoài sân vườn. Để theo đuổi thú chơi này, ngoài đam mê, kiên nhẫn, cần phải có sự đồng điệu giữa người và chim. Dòng chim săn mồi vốn quen với bay lượn, nếu bị nhốt trong lồng thì chẳng mấy chốc đổ bệnh, trong khi người chơi cũng không muốn thấy thú cưng của mình bị gò bó, tù túng trong chiếc lồng chật hẹp.
Người nuôi phải leo cao để bắt lại thú cưng khi chưa huấn luyện thuần thục
Khi không có nhiều điều kiện để chim săn mồi phát huy bản năng ở môi trường tự nhiên, những thành viên của Hội chim săn mồi Huế sáng tạo bằng cách cho thú cưng săn bắt chuột, rắn trong vườn, nhà. “Vườn nhà em cây cối um tùm nên chuột nhiều. Từ ngày con này biết săn mồi, chỉ cần nghe ngoài vườn có tiếng sục sạo thì một lúc sau, kiểu gì nó cũng tha về một hai con mồi. Bây giờ, ở trong nhà, nhất là gian bếp, đố thấy con chuột nào bén mảng phá phách như trước”, Võ Nguyên chỉ vào con ưng Ấn Độ khoe.
Ở Huế, người chơi sở hữu chim săn mồi thông qua 2 cách: mua – bán giữa những thành viên với nhau và mua từ những thương lái trong Nam ngoài Bắc. Khi mua từ những thương lái, người chơi cần phải tỉnh táo để phân biệt được loài nào nằm trong Sách Đỏ, nếu chim có nguồn gốc nước ngoài thì phải có giấy phép của cơ quan chức năng.
“Nói để bảo tồn đúng là hơi ngoa ngôn. Nhưng thay vì bị giết thịt từ những người đánh bẫy lúc không có ai mua, những chú chim này vẫn có thể khỏe mạnh, tung tăng bay lượn khi được người chơi mua về nuôi dưỡng, chăm sóc rất công phu. Phong trào nuôi chim săn mồi phát triển mạnh ở Đắk Lắk, Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh từ lâu, và nó cũng như nhiều thú chơi khác, nên anh em trong hội rất mong các cơ quan chức năng ở Huế có thể hướng dẫn, cung cấp hay thông báo những tài liệu liên quan và tiến tới cấp phép thành lập câu lạc bộ. Điều này giúp các thành viên trong hội có được sân chơi chính thức, phân biệt và ý thức rõ loài nào cấm, loài nào được phép nuôi. Đây chính là cách để người chơi trách nhiệm hơn với đam mê của mình”, Lê Đức Thuận, Hội trưởng Hội chim săn mồi Huế tha thiết.
Nội dung: HÀN ĐĂNG - Ảnh: VÕ NHÂN
Thiết kế: QUANG THIỀU