Chọn lối chưa ai đi
Từ lâu, nhiều người đã biết “tiếng” gạo Phú Hồ. Nhìn thì có dáng dấp gạo của cánh đồng làng nhưng ăn thì dẻo, thơm, có thể cạnh tranh với các loại gạo đặc sản trên thị trường.
Cánh đồng lúa chất lượng cao ở Phú Hồ
Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX NN Phú Hồ, ông Hồ Bạn kể: “Ý tưởng xây dựng nhãn hiệu cho hạt gạo địa phương thai nghén sau thời gian HTX thu mua lúa của nông dân bán cho tư thương. Để có hạt gạo ngon, bà con nông dân bỏ bao công sức, HTX hỗ trợ thành viên tối đa cũng như đầu tư kinh phí hàng tỷ đồng để xây dựng nhà xưởng, sân kho... Thế nhưng khi bán ra, 1kg gạo chất lượng chẳng thua ai chỉ có 9.000 đồng. Tư thương mua về chỉ sang bao, bán lại nhưng thu lợi 3.000 đồng/kg”. Đau đáu với hạt gạo đã được “chuyên gia Thái Lan chứng nhận đủ tiêu chuẩn xuất khẩu sang 10 nước ASEAN nhưng lại “không tên, không tuổi”, HTX quyết tâm xây dựng nhãn hiệu.
Năm 2015, sau khi chuẩn bị đầy đủ thủ tục, tờ trình từ cấp xã đến cấp huyện, tỉnh, HTX mạnh dạn gửi hồ sơ lên Cục Sở hữu trí tuệ (thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) xin được cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu gạo Phú Hồ. Năm 2016, HTX còn chọn 2 giống gạo đặc sản là Bắc thơm 7 và Hương thơm gửi Cục Vệ sinh An toàn thực phẩm; Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản và Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm tỉnh để kiểm nghiệm chất lượng gạo cũng như chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm...
“Nghe thì đơn giản nhưng khi làm, phải mày mò tìm hiểu trong khi thủ tục nào cũng rầy rà, khó khăn. Chưa kể còn phải học, phải thi...đầy đủ mới được cấp giấy chứng nhận”, ông Bạn nói. Ngoài vất vả vì “chạy” thủ tục, chi phí kiểm nghiệm cũng là vấn đề khó. “Ban đầu, chúng tôi muốn kiểm nghiệm 7 sản phẩm gạo nhưng vì phí cao (bình quân 9 triệu đồng/sản phẩm cho 2 đơn vị) nhưng chỉ có giá trị trong 6 tháng nên cuối cùng, HTX đành chọn 2 loại gạo Bắc thơm 7 và Hương thơm để làm trước. Bởi vậy khi nghe chuyện, giám đốc các HTX NN khác đều “lắc đầu” cho rằng “chỉ có ông Bạn mới “bạo” thế chứ HTX khác chắc không ai dám”, Giám đốc HTX NN Phú Hồ vui vẻ cho hay.
Xây dựng thương hiệu gạo chất lượng
Ông Bạn cho biết, để chuẩn bị cho việc xây dựng thương hiệu gạo, HTX NN Phú Hồ đã thay đổi gần như toàn bộ cách thức sản xuất trên cánh đồng; từng bước tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp để nông dân làm theo quy chuẩn HTX đưa ra. Trên diện tích 600 ha, Phú Hồ dành riêng 150 ha để sản xuất lúa chất lượng cao. Năm 2016, sản lượng lúa của xã ước đạt hơn 8.000 tấn, riêng lúa chất lượng cao đạt 2.100 tấn. Qua đó, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực trên địa bàn xã mà hàng năm, HTX còn cung ứng cho thị trường trong và ngoài tỉnh hàng trăm tấn gạo chất lượng; thu nhập của người trồng lúa được nâng lên, kỹ thuật canh tác cũng thay đổi theo hướng an toàn.
Hiện, HTX NN Phú Hồ đang đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá rộng rãi và mở rộng thị trường tiêu thụ sau khi sản phẩm gạo đã có logo, nhãn hiệu. “Trước mắt chúng tôi đã liên hệ làm việc với Big C và Coop Mart và thực hiện đầy đủ thủ tục theo yêu cầu. Dự kiến, sau khi thu hoạch vụ lúa đông xuân này, HTX sẽ “trình làng” các sản phẩm gạo cho siêu thị. Đồng thời, để nâng cao chuỗi giá trị cho gạo thương phẩm, HTX cũng đang vận động một số hộ thành viên trồng thử nghiệm lúa hữu cơ (trên diện tích 0,2 ha) theo quy trình không bón phân hóa học, phun thuốc trừ sâu, chỉ sử dụng phân hữu cơ sinh học... và mở rộng diện tích trong thời gian tới. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước khởi đầu; để duy trì và phát triển thương hiệu gạo chất lượng cao của Phú Hồ vẫn còn là một quá trình khó khăn. Vì vậy, chúng tôi rất mong các cơ quan liên quan hỗ trợ trong việc quảng bá sản phẩm ra thị trường để có nhiều người dân được tiếp cận sản phẩm an toàn, chất lượng cao của HTX”, Giám đốc HTX NN Phú Hồ bày tỏ.
Tại buổi gặp mặt, đối thoại giữa UBND tỉnh với các doanh nghiệp nhân dịp đầu năm mới (tháng 1/2017), HTX NN Phú Hồ đã phản ánh khó khăn về phí kiểm định quá cao. Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Cao yêu cầu các đơn vị liên quan tạo mọi điều kiện để giảm thiểu chi phí, thời gian, công sức của các DN, hỗ trợ DN phát triển ổn định.
Liên Minh