Số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, tính lũy kế đến hết tháng 5/2014, Nhật Bản vẫn là nhà đầu tư lớn nhất tại Việt Nam với 35,57 tỉ USD vốn đăng kí. Tiếp sau Nhật Bản là Hàn Quốc và Singapore với tổng vốn đầu tư tương ứng là 31,01 tỉ USD và 30,33 tỉ USD.
Như vậy, nếu so sánh tổng vốn FDI vào Việt Nam của Nhật Bản với Singapore và Hàn Quốc thì khoảng cách chênh lệch cũng chưa phải nhiều, trong khi tiềm lực nền kinh tế Nhật Bản và của các doanh nghiệp Nhật Bản lớn hơn nhiều so với Singapore và Hàn Quốc.
“Điều này cho thấy FDI của Nhật Bản vào Việt Nam còn khiêm tốn” - Bộ Kế hoạch và đầu tư đánh giá trong bản hướng dẫn xúc tiến đầu tư 2015 gửi đến các Bộ, ngành, địa phương mới đây.
Nhiều doanh nghiệp Nhật Bản chuyển hướng đầu tư vào Việt Nam. (Ảnh: KT)
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, FDI của Nhật Bản vào Việt Nam có khả năng tăng nhanh trong giai đoạn tới. Một số lĩnh vực đầu tư mà các nhà đầu tư Nhật sẽ tiếp tục đầu tư mạnh vào Việt Nam thời gian tới là ngành dược phẩm và hóa chất, sản xuất thép và kim loại, máy móc chung và máy móc điện tử, thiết bị trong ngành giao thông, bán buôn và bán lẻ…
Bộ Kế hoạch và Đầu tư liệt kê 3 lí do khiến vốn Nhật vào Việt Nam có thể tăng nhanh giai đoạn tới.
Thứ nhất là sau khi gánh chịu những thiên tai như động đất, sóng thần thì doanh nghiệp Nhật Bản nhận thức sự tập trung quá nhiều cơ sở sản xuất ở một quốc gia có thể gây những rủi ro. Do đó cần phải phân tán rủi ro, các doanh nghiệp Nhật Bản có xu hướng đi tìm địa chỉ đầu tư mới.
Thứ hai, Trung Quốc là một trong những quốc gia thu hút được số lượng vốn FDI từ Nhật Bản lớn, nhưng sự tăng cao của tiền lương cùng với việc giảm ưu đãi của Chính phủ Trung Quốc đối với nhà đầu tư nước ngoài, những mâu thuẫn về chính trị giữa Trung Quốc với Nhật Bản đã làm cho mức độ hấp dẫn đầu tư của Trung Quốc giảm bớt.
“Với lợi thế gần Trung Quốc và chính trị ổn định, có mối quan hệ thân thiết với Nhật Bản, Việt Nam sẽ thu hút được nhiều nhà đầu tư Nhật Bản hơn” – Bộ Kế hoạch và Đầu tư dự báo.
Theo kết quả điều tra hàng năm của Cơ quan xúc tiến thương mại Nhật Bản đối với các công ty sản xuất của Nhật Bản hiện đang hoạt động tại Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan, Việt Nam và Ấn Độ, với phương án mở rộng sản xuất từ Trung Quốc sang một nước khác thì Việt Nam được các doanh nghiệp Nhật Bản đánh giá cao nhất với 20,5%, cao gần gấp 2,8 lần so với nước tiếp theo là Thái Lan.
Thứ ba, cam kết đối tác chiến lược và việc thực thi chính sách thu hút đầu tư từ Nhật Bản như xây dựng và phát triển khu công nghiệp chuyên sâu về công nghiệp phụ trợ ở Bà Rịa-Vũng Tàu và Hải Phòng sẽ phát huy tác dụng trong thời gian tới.