RCEP hỗ trợ mở rộng thương mại hàng hóa ASEAN. Ảnh minh họa: VOV
Việc hội nhập kinh tế của ASEAN với các đối tác đối thoại được xem là cột mốc đáng nhớ trong quá trình hiện thực hóa kế hoạch của Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) với mục tiêu hội nhập ASEAN vào nền kinh tế toàn cầu.
Có ba động lực chính, trong đó RCEP sẽ thúc đẩy tăng trưởng thương mại hàng hóa của ASEAN. Những động lực quan trọng này bao gồm sự bao phủ toàn diện của RCEP, quy mô thị trường lớn và kết nối kinh tế thông qua thương mại và đầu tư.
Đầu tiên, RCEP bao phủ toàn bộ những vấn đề thương mại và phi thương mại có khả năng thúc đẩy tự do thương mại và đầu tư ở ASEAN. Hiệp định RCEP gần như có thể có những điều khoản rộng hơn so với các quy định đặt ra trong AEC. Nếu có thể thực hiện cùng nhau, những cam kết được thực hiện trong khuôn khổ RCEP sẽ mang lại lợi ích cho người tiêu dùng và doanh nghiệp ASEAN bằng cách giảm bớt những chi phí không cần thiết, đẩy mạnh việc các doanh nghiệp tận dụng nguồn thuế quan ưu đãi theo quy tắc về xuất xứ nguồn gốc, đồng thời kích thích đổi mới và tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Thứ hai, RCEP mang đến cơ hội lớn dưới hình thức của một thị trường khổng lồ trị giá 24,8 nghìn tỷ USD và hơn 2,3 tỷ người. Vào năm 2018, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của RCEP cao hơn so với các khối thương mại khác như Liên minh châu Âu (EU) và Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Ở châu Á, tổng GDP kết hợp của RCEP cũng gấp khoảng 5 lần so với Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN (AFTA).
Thứ ba, ASEAN và các đối tác đối thoại có mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ thông qua thương mại và đầu tư. Trong năm 2018, tổng thương mại hàng hóa của ASEAN, tức xuất khẩu và nhập khẩu đạt mức 2,8 nghìn tỷ USD, với 34% trong số này được tính bằng quan hệ song phương giữa ASEAN và 5 nước đối tác đối thoại, 23% là thương mại nội khối ASEAN. Ngoài ra, toàn bộ dòng chảy đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ở ASEAN ghi nhận ở mức 152,8 tỷ USD trong cùng năm 2018. Trong đó, 25% đến từ các quốc gia là đối tác đối thoại và 15% là từ các nước thành viên trong khối ASEAN.
Quy mô thị trường lớn của RCEP, cùng với cầu nối liên kết đầu tư và thương mại mạnh mẽ giữa ASEAN và các đối tác đối thoại cho thấy rằng, bất kỳ sự giảm thiểu nào trong rào cản thương mại, dù lớn hay nhỏ cũng sẽ làm tăng lợi nhuận đáng kể từ thương mại. Những lợi ích này sẽ được chuyển thành số lượng việc làm mới được tạo ra, nhờ đó thúc đẩy tăng trưởng GDP và hỗ trợ xóa đói giảm nghèo ở các nền kinh tế mới nổi của ASEAN như Campuchia, Lào và Myanmar.
Như vậy, để hiện thực hóa lợi ích từ RCEP, các nhà hoạch định chính sách cần đảm bảo rằng các điều khoản thương mại trong RCEP sẽ sâu sắc hơn so với những gì có trong các thỏa thuận thương mại tự do của ASEAN.
Hạnh Nhi (Lược dịch từ The ASEAN Post)