.jpg)
Tổng thống Mỹ Obama lên đường thăm Việt Nam ngày 21/5/2016 (giờ địa phương) Ảnh: Reuters
Bốn thập kỷ sau Chiến tranh Việt Nam, Tống thống Obama sẽ tìm cách tăng cường quan hệ quốc phòng và kinh tế với Chính phủ Việt Nam, các trợ lý của ông Obama cho biết.
Theo lịch trình, nhà lãnh đạo Obama sẽ dành 3 ngày tại Việt Nam – một chuyến thăm dài bất thường của tổng thống đối với một quốc gia duy nhất, nhằm thể hiện sự quan tâm của Hoa Kỳ trong việc mở rộng quan hệ với Việt Nam.
Reuters cho rằng, Tổng thống Obama phải đối mặt với nhiều áp lực trong chuyến thăm mang tính bước ngoặt này về việc giảm nhẹ hoặc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí kéo dài suốt 32 năm qua ở Việt Nam, một trong những vết tích cuối cùng của tình trạng thù địch trong thời chiến. Việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí - điều mà Việt Nam đã tìm kiếm từ lâu nay - có thể sẽ chọc giận Bắc Kinh, trong bối cảnh căng thẳng đang gia tăng ở Biển Đông do những tranh chấp chồng chéo. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có lời giải ngay lập tức về quyết định cuối cùng của Hoa Kỳ đối với vấn đề này.
Ông Evan Medeiros, cựu cố vấn châu Á hàng đầu của Tổng thống Obama cho biết, "chuyến đi này sẽ gửi tín hiệu quan trọng cho Trung Quốc về các hoạt động của Hoa Kỳ trong khu vực và mối quan tâm ngày càng lớn của Hoa Kỳ về những hành vi của Trung Quốc".
Rõ ràng, hợp tác quân sự chặt chẽ hơn với các đồng minh và đối tác đang là một lực đẩy chính trong chiến lược "tái cân bằng" của ông Obama đối với khu vực châu Á-Thái Bình Dương – một trọng tâm trong chính sách đối ngoại của người đứng đầu Nhà Trắng.
Nâng cấp quan hệ Việt-Mỹ
Với chuyến đi này, ông Obama sẽ là tổng thống Hoa Kỳ thứ ba liên tiếp đến thăm Việt Nam kể từ khi quan hệ ngoại giao giữa 2 nước được khôi phục vào năm 1995, dưới thời cựu Tổng thống Bill Clinton.
"Những gì chúng tôi muốn chứng minh qua chuyến thăm này là sự nâng cấp đáng kể trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam, trở thành đối tác của nhau trên nhiều vấn đề, ngay cả khi chúng tôi vẫn còn một số khác biệt", ông Ben Rhodes – Phó Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Obama nhấn mạnh.
Theo đánh giá của Wall Street Journal được đăng tải ngày 21/5, Việt Nam đã có những bước phát triển đáng kể. Từ một đất nước bị tàn phá nghiêm trọng sau chiến tranh, Hà Nội giờ đây trở thành một trung tâm du lịch, trong khi thành phố Hồ Chí Minh, trước đây gọi là Sài Gòn, được coi như một "lò khởi động" công nghệ cao và là một thị trường đầu tư đáng được cân nhắc. Năm ngoái, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,7%, một phần nhờ vào các khoản đầu tư từ các tập đoàn lớn như Samsung và Intel Corp.
Jonathan London, một chuyên gia và là giáo sư tại Đại học Hồng Kông, mô tả chuyến thăm của Tổng thống Obama như là bước đi mới nhất trong việc nối lại quan hệ giữa các cựu thù. Theo ông, mối quan hệ này đang dần khởi sắc, từ quyết định bình thường hóa quan hệ vào năm 1995 của Hoa Kỳ và việc ký kết một thỏa thuận thương mại song phương trong năm 2001, cho đến quyết định của Việt Nam tham gia đàm phán để thành lập Hiệp định TPP do phía Mỹ dẫn đầu.
Washington mong muốn Việt Nam mở cửa hơn nữa về mặt kinh tế và hợp tác chặt chẽ hơn với Mỹ về mặt quân sự, trong đó có việc gia tăng các chuyến thăm cảng Việt Nam của tàu chiến Hoa Kỳ hay có thể tiếp cận được vào các cảng chiến lược tại Vịnh Cam Ranh, các quan chức Hoa Kỳ nói.
Tại điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến thăm 3 ngày của Tổng thống Obama ở Hà Nội, ông sẽ có cuộc gặp với Chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Tiếp theo sau đó, tại trung tâm thương mại của đất nước - thành phố Hồ Chí Minh, Tổng thống Obama sẽ gặp gỡ các doanh nhân, thảo luận về vai trò của Việt Nam trong Hiệp định TPP.
Tố Quyên (Lược dịch từ Reuters, AFP & Wall Street Journal)