Tư vấn cho người dân về sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình
Nhiều chính sách phù hợp
Pháp lệnh dân số được người dân biết đến và nhiệt tình hưởng ứng. Công tác tuyên truyền triển khai đến người dân bằng nhiều hình thức phong phú, dễ hiểu và phù hợp với nhiều nhóm đối tượng; trong đó, chú trọng loại hình tư vấn đối thoại trực tiếp với các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ, vị thành niên, các gia đình sinh con một bề. Các địa phương chủ động phối hợp các tổ chức, đoàn thể tập trung tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước về công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ), xây dựng mô hình gia đình ít con nhằm làm thay đổi nhận thức mọi người dân, đặc biệt ở các vùng dân trí thấp, dân vạn đò, đầm phá.
Những nỗ lực đó góp phần giảm tỷ suất sinh còn 15,06%; tỷ lệ tăng tự nhiên giảm còn 11%; sinh con thứ 3 trở lên còn 14,3% . Các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai hiện đại là 70,5%. Chất lượng dân số từng bước nâng cao. Chủ trương triển khai mô hình lồng ghép truyền thông với dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ ở những vùng khó khăn, vùng mức sinh cao... phát huy hiệu quả. Mô hình xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên được xây dựng giai đoạn 2012-2016, có 18 thôn, tổ dân phố đạt 5 năm liền và 73 thôn, tổ dân phố đạt 3 năm liền không có người sinh con thứ 3 trở lên được UBND tỉnh khen thưởng. Đội ngũ cộng tác viên được duy trì với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” tạo điều kiện cho nhân dân tiếp cận các thông tin về DS-KHHGĐ thuận lợi.
Thanh niên được kiểm tra sức khỏe và tư vấn tiền hôn nhân. Bà con vùng ven biển, đầm phá được cung cấp dịch vụ về kế hoạch hóa gia đình. Người dân tích cực tham gia vào chương trình sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh, góp phần giảm tỷ lệ trẻ em bị dị tật, khuyết tật và mắc các bệnh di truyền. Đề án can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh đã từng bước khống chế tốc độ gia tăng mất cân bằng giới tính khi sinh trên địa bàn tỉnh. Hoạt động tuyên truyền giảm thiểu tình trạng tảo hôn tại huyện miền núi Nam Đông, A Lưới được đẩy mạnh để kết hôn theo đúng quy định của pháp luật.
Còn những thách thức
Chương trình dân số đang chuyển dần từ DS-KHHGĐ sang những mục tiêu rộng hơn về dân số- phát triển. Dù tỷ suất sinh năm sau giảm hơn năm trước, song, vẫn phải đối mặt với những thách thức do mức sinh và tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao, đang giảm chậm, chưa đồng đều giữa các vùng miền. Chất lượng dân số chưa cao, công tác dân số xuất hiện những vấn đề mới như mất cân bằng giới tính khi sinh, già hóa dân số, sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên… Nhận thức của một bộ phận nhân dân và cán bộ về công tác DS-KHHGĐ chưa cao. Việc duy trì, xây dựng và thực hiện mô hình “xã, phường, cụm dân cư không có người sinh con thứ 3 trở lên” chưa được quan tâm đúng mức. Cán bộ, đảng viên vi phạm chính sách DS-KHHGĐ ở một số đơn vị chưa được xử lý nghiêm theo quy định.
Các nhà quản lý cho rằng, trong thời gian tới, cần chuyển hướng từ việc tập trung nỗ lực cho việc giảm sinh, sang duy trì vững chắc mức sinh thay thế; vận động nhân dân thực hiện “dừng ở hai con để nuôi và dạy cho tốt” ở các khu vực, địa phương có mức sinh cao; dáp ứng đầy đủ nhu cầu về phương tiện tránh thai và dịch vụ KHHGĐ an toàn, hiệu quả, đa dạng, thuận lợi với chất lượng ngày càng tốt hơn. Trước mắt, cần tập trung đáp ứng nhu cầu của thanh niên trong các khu công nghiệp, tại các trường học… Nâng cao chất lượng dịch vụ thông qua việc hoàn thiện các quy định, quy chuẩn kỹ thuật; nâng cấp cơ sở hạ tầng, bổ sung trang thiết bị và tập huấn cập nhật cho cán bộ cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực này…
Bác sĩ Tôn Thất Chiểu, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ, cho biết: Thừa Thiên Huế là một trong những địa phương thực hiện khá tốt các chương trình, DS-KHHGĐ nhằm giảm sinh và giảm nhanh tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên. Công tác DS- KHHGĐ tiếp tục thực hiện có hiệu quả cao và mang tính bền vững hơn đòi hỏi cần có những chính sách phù hợp và quyết liệt hơn để giải quyết những vấn đề và thách thức mới về dân số; cần sự chung tay của toàn xã hội đối với công tác DS- KHHGĐ. Hơn nữa, cần nhân rộng các mô hình hay, cách làm tốt để giảm tỷ lệ sinh, giảm sinh con thứ ba trở lên, giảm chênh lệch giới tính khi sinh cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống.
An Nhiên