Gần như tất cả mọi người đều thống nhất là Huế có nhiều cảnh đẹp, đa dạng địa hình, là thành phố nhiều cây xanh nhất cả nước, có kiến trúc cung đình lộng lẫy, kiến trúc dân gian đặc trưng nhà rường, nhà vườn, và đặc biệt là ẩm thực - từ cung đình đến dân gian, nhưng không phải là những kỷ lục to nhất, nặng nhất mà là kỷ lục về sự tinh tế, cầu kỳ trong từng món ăn. Bàn nhiều nhưng cuối cùng bao giờ câu chốt hạ của chúng tôi vẫn là về con người. Chính cách hành xử của con người mới là điều để du khách quyết định có quay trở lại nơi mình đã đến thăm hay không.
“Tụi chị quét cả ngày em ơi! Có một cái rác là chịu không được!”- một chị phục vụ ở Lễ hội Đền Huyền Trân trong dịp tết năm nay vừa cười vừa nói với tôi khi cố gom mấy chiếc lá vừa rụng trên lối đi vào đền. Tôi nhìn quanh, từ cổng vào tất cả đều phong quang, sạch sẽ. Chị cho biết, mỗi năm số người đi lễ đền càng đông, “nhìn ai cũng ăn mặc đẹp đẽ, áo dài tha thướt, mình cũng sướng trong bụng! Người đi chơi mà văn minh, lịch sự, mình phục vụ cũng đỡ vất vả em ạ”.
“Người đi chơi mà văn minh, lịch sự”, tôi ngỡ ngàng nhìn chị với lời nhận xét ấy. Nhớ những bức ảnh đăng tải cảnh đạp hoa, cướp hoa trang trí nơi công cộng ở nhiều nơi mà thấy mừng cho Huế. Hàng ngàn lượt khách đã đến tham quan, chụp ảnh lưu niệm tại các công viên dọc bờ sông Hương trong những ngày tết vừa qua nhưng tất cả vẫn vẹn nguyên từ ngày đầu đến ngày cuối, không hề có cảnh hái hoa, bẻ cành. Tôi tin chắc đã có hàng ngàn bức ảnh được lưu trong máy dịp tết này bên những tiểu cảnh mái nhà quê xưa, chú gà trống…ở công viên dọc đường Lê Lợi. Công sức của bao người để làm đẹp cho mùa xuân, cho Huế đã được trân trọng bằng thái độ của người du xuân.
Còn nhớ công trình nghệ thuật sắp đặt “Dưới giàn thiên lý” của họa sĩ Đinh Khắc Thịnh trong Festival Huế năm 2006. Với 5.000 chiếc nón xinh xinh, vừa tầm tay người với, được trưng bày ở phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu, có một bà mẹ đưa tay định “hái” một chiếc nón, đứa con nhỏ la lên: “Mẹ ơi, đừng lấy, họ bắt đó!”. Người mẹ thẹn thùng nhìn những người xung quanh…
Chưa có cuộc điều tra nào về ý thức giữ gìn môi trường công cộng ở Huế, nhưng căn cứ vào những gì vẫn đang diễn ra, có thể tin rằng những giáo dục từ phía gia đình, nề nếp gia phong của Huế đã góp phần hình thành nên nếp sống văn minh, lịch sự ở nơi công cộng của người Huế.
“Chị cho 100 ngàn!”, đó là lời của bác xích lô yêu cầu về giá cả để chở hai chậu hoa từ chợ hoa về nhà tôi ở đường Nguyễn Sinh Cung. Nhìn cách bác ấy phụ người bán bê từng chậu hoa, sắp đặt cẩn thận trên xe… mà thấy sao mến lạ. Dù là người quen lao động nặng nhọc nhưng thái độ nâng niu, nhẹ nhàng với hoa lá cũng cho ta thấy một phần về tâm hồn, về một cách hành xử tử tế. Anh bạn nhà báo từ TP. Hồ Chí Minh ra Huế ăn tết, khi chia tay anh hẹn rằng tết năm sau sẽ về Huế nữa, vì Huế rất lành, cái lành đến từ con người và anh ấy muốn con anh được “gặp gỡ” những người Huế hiền lành như là một sự tích lũy hành trang để vào đời.
Những câu chuyện nhỏ, song nó lại mang đến những thông điệp về cách ứng xử của con người vùng đất xứ Huế. Lâu nay, Huế đã là một điểm đến có thương hiệu, mà thương hiệu thì do con người xây dựng nên, không phải chỉ ở những điều to tát mà bắt đầu từ những điều tưởng như ít được để ý, lưu tâm... nhưng chính những điều ấy đã tạo nên một nền tảng về hành xử và xây dựng, kết nối các mối quan hệ văn hóa giữa con người với con người...
XUÂN AN