Chính trị - Xã hội Câu chuyện pháp đình

25/07/2013 - 05:37

Gỡ rối vụ khiếu nại “bỏ quên” người thừa kế

TTH - Sau nhiều năm cầm đơn “gõ cửa” các cơ quan chức năng, cuối cùng, ông Ngô Tuệ, trú tại 30 Đặng Trần Côn, phường Thuận Hòa, TP Huế cũng “thở phào” khi UBND TP Huế có thông báo kết luận “ông đủ điều kiện được hưởng di sản thừa kế của vợ ông để lại”. Vậy nhưng, quyền lợi của ông Tuệ vẫn chưa được giải quyết.

“Bỏ quên” hai đồng thừa kế

Gỡ rối vụ khiếu nại “bỏ quên” người thừa kế

Ông Ngô Tuệ (phải) trình bày sự việc với phóng viên Báo Thừa Thiên Huế. Ảnh: Thanh Hải

Trong đơn gửi Báo Thừa Thiên Huế, ông Tuệ cho biết, cha mẹ vợ ông là ông Nguyễn Trọng Khả (mất năm 1973) và bà Nguyễn Thị Đoan (mất năm 2000) có tạo lập một thửa đất vườn ở phường Thủy Xuân. Bà Đoan có một con đẻ là Nguyễn Thị Hồng Túy và hai người con nuôi gồm bà Nguyễn Thị Tín (vợ ông Tuệ, mất năm 2006), ông Nguyễn Trọng Ái. Vợ thứ của ông Khả là bà Nguyễn Thị Hồng (mất năm 1976) có 5 người con. Theo nội dung tờ di chúc của bà Đoan để lại, thửa đất vườn tọa lạc tại phường Thủy Xuân tùy thuộc các con sử dụng, còn ngôi nhà tại 12 đường Hùng Vương (nay là 14 Hùng Vương) làm từ đường thờ phụng.

Trong quá trình chờ đợi UBND TP Huế giải quyết, ông Ngô Tuệ đã gửi đơn đến Tòa án nhân dân TP Huế khởi kiện ông Trí, bà Nga và bị Tòa án trả lại với lý do: “Ông Tuệ không cung cấp cho Toà án các giấy tờ để có cơ sở chứng minh là bà Nguyễn Thị Tín đã được phân chia di sản thừa kế của bố mẹ nên ông không thuộc các diện, hàng thừa kế. Do đó, ông không có quyền khởi kiện chia di sản của ông Nguyễn Trọng Khả và bà Nguyễn Thị Đoan theo quy định tại Điều 676 Bộ luật Dân sự”. Tuy nhiên, ngày 20/5/2013, Tòa án nhân dân tỉnh đã ban hành Quyết định 255/QĐ/QĐ-CA, trong đó: “Chấp nhận đơn khiếu nại của ông Ngô Tuệ; không chấp nhận Quyết định số 04/QĐ-TA ngày 05/03/2013 của Tòa án nhân dân TP Huế về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Ngô Tuệ; ông Ngô Tuệ có quyền gửi đơn đến Tòa án nhân dân TP Huế để khởi kiện vụ án phân chia tài sản thừa kế; Tòa án nhân dân TP Huế phải thụ lý đơn khởi kiện của ông Ngô Tuệ theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự được sửa đổi, bổ sung năm 2011”.

Vấn đề ông Tuệ bức xúc là năm 2004, ông Nguyễn Trọng Anh Trí và bà Nguyễn Thị Hồng Nga (con vợ thứ ông Khả) tự ý lập thủ tục thuận phân chia di sản thừa kế và được UBND TP Huế cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQĐĐ). Khi tiến hành thủ tục khai nhận di sản, ông Trí chỉ khai 6 đồng thừa kế, không cung cấp thông tin để 2 đồng thừa kế còn lại là bà Tín và ông Ái.

Liên quan đến vấn đề này, ông Trần Hùng Nam, Phó Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Huế cho biết: “Khi lập bản thoả thuận phân chia di sản thừa kế, các con đẻ của ông Khả nhường quyền hưởng di sản thừa kế đối với thửa đất trên cho ông Trí, bà Nga. Những người này cam đoan chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thoả thuận và cam đoan không bỏ sót đồng thừa kế nào”.

Đủ điều kiện được hưởng di sản thừa kế của vợ

Ngày 21/3/2012 TP Huế, Phòng TN&MT TP Huế tổ chức đối thoại, làm rõ nội dung liên quan đến GCNQSDĐ do UBND TP Huế cấp cho ông Trí và bà Nga tại thửa đất số 240, tờ bản đồ 39, diện tích 5.644m2 thuộc tổ 4, Thượng 1, phường Thủy Xuân. Trong cuộc họp này, ông Tuệ, bà Thanh (vợ ông Ái, đã mất) đề nghị ông Trí, bà Nga phân chia cho ông, bà bằng tiền với giá trị theo quy định của Nhà nước hiện nay, mỗi người được hưởng 1/8 giá trị trong tổng giá trị khối di sản do ông Khả, bà Đoan để lại đối với thửa đất ở phường Thủy Xuân. Ông Trí, bà Nga đồng ý phân chia, nhưng đề nghị cơ quan Nhà nước định giá giá trị của thửa đất trên theo giá trị vào năm 2005 (là thời điểm ông Trí, bà Nga chuyển nhượng một phần thửa đất cho người khác).

Do hai bên vẫn chưa thoả thuận được nên ngày 18/4/2013, ông Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Huế đã chủ trì buổi họp giải quyết đơn của ông Ngô Tuệ và kết luận: “Căn cứ vào các quy định của pháp luật, ông Ngô Tuệ đủ điều kiện được hưởng di sản thừa kế của vợ ông là bà Tín để lại (phần di sản mà bà Tín được hưởng từ bố mẹ là ông Khả, bà Đoan)”. Thông báo kết luận cũng khẳng định: “Việc ông, bà Nguyễn Trọng Anh Trí, Nguyễn Thị Hồng Nga khai man thừa kế để được UBND TP cấp GCNQSDĐ là trái với các quy định của pháp luật”. Qua đó, UBND TP giao trách nhiệm cho Phòng TN&MT tổ chức đối thoại, giải thích các vấn đề liên quan đến quyền lợi của lô đất trên; đồng thời, yêu cầu ông Ngô Tuệ cung cấp sớm các giấy tờ có công chứng liên quan đến việc khiếu nại để có cơ sở tổ chức đối thoại, xem xét giải quyết.

Yêu cầu thu hồi GCNQSDĐ đã cấp do khai man

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo TP, ngày 23/5, Phòng TN&MT tổ chức buổi đối thoại giữa các bên, song ông Trí, bà Nga không tham dự. Lần này, ông Tuệ vẫn giữ nguyên ý kiến “được phân chia 1/8 giá trị QSDĐ trên thửa đất bố mẹ vợ để lại tại thời điểm giải quyết. Nếu không thoả thuận được, UBND TP Huế phải thu hồi lại GCNQSDĐ đã cấp cho ông Trí, bà Nga”.

Được biết, tại cuộc tiếp dân ngày 14/6, khi tiếp nhận đơn thư ông Tuệ, ông Phan Trọng Vinh, Chủ tịch UBND Huế đã giao cho ông Nguyễn Văn Thành, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Huế chỉ đạo hòa giải vụ việc này nhằm phân chia tài sản thừa kế theo quy định và sớm giải quyết dứt điểm.

Xung quanh vụ việc của ông Tuệ cho thấy, các cơ quan chức năng của TP Huế cần rút kinh nghiệm trong công tác thẩm tra hồ sơ cấp GCNQSDĐ, nhằm tránh những chuyện khiếu nại phức tạp về sau.

Ths.LS Nguyễn Văn Phước, Trưởng Văn phòng Luật sư Huế:

“Các đồng thừa kế phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc bỏ sót hàng thừa kế”

Thông báo số 70/TB-UBND ngày 28/4/2013 “Kết luận của UBND thành phố Huế tại buổi họp giải quyết đơn của ông Ngô Tuệ” khẳng định: “Việc ông bà Nguyễn Trọng Anh Trí – Nguyễn Thị Hồng Nga khai man thừa kế để được UBND thành phố cấp GCNQSDĐ là trái với các quy định của pháp luật”. Do đó, việc ông Ngô Tuệ yêu cầu UBND thành phố Huế thu hồi lại GCNQSDĐ đã cấp cho ông Trí, bà Nga là phù hợp với pháp luật được quy định tại các Điều 21 Nghị định số 84/2007 NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ “Quy định bổ sung về việc cấp GCNQSDĐ, thu hồi đất, thực hiện QSDĐ, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai” và Điều 25 Nghị Định số 88/2009/NĐ-CP ngày 19/10/2009 “Về cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.

Tuy nhiên, quyền sử dụng đất mà ông Ngô Tuệ đang tranh chấp về quyền thừa kế đã được chuyển nhượng cho các ông bà Hoàng Trọng Đức - Hồ Thị Sen, Nguyễn Phúc Bình - Nguyễn Thị Thanh Mai một cách ngay tình. Do đó, GCNQSDĐ đã cấp cho ông Trí, bà Nga đã không còn. UBND TP Huế cũng không có căn cứ pháp luật để thu hồi GCNQSDĐ đã được cấp cho người thứ ba nhận chuyển nhượng ngay tình.

Các đồng thừa kế tự khai và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc bỏ sót hàng thừa kế. UBND TP rất có trách nhiệm trong việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Ngô Tuệ. Thể hiện qua việc triệu tập các bên làm việc, đối thoại, giải thích. Kết quả ông Trí, bà Nga đã đồng ý phân chia cho ông Tuệ giá trị phần di sản của ông Khả, bà Đoan mà vợ ông Tuệ (bà Tín) được hưởng.

Đến nay, ông Tuệ vẫn chưa nhận được phần giá trị quyền sử dụng đất mà ông Trí, bà Nga phải trả cho ông Tuệ. Việc này, không thuộc trách nhiệm của UBND TP Huế. Ông Tuệ có quyền khởi kiện ông Trí, bà Nga tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để đòi lại phần thừa kế của vợ ông.

Bích Thùy (ghi)

Ths.LS Đặng Thị Ngọc Hạnh, Giám đốc Công ty Luật Ngọc Hạnh và Cộng sự:

“Ông Tuệ đề nghị UBND TP Huế thu hồi GCNQSDĐ là chính đáng”

Đối với trường hợp khiếu nại của ông Ngô Tuệ, do UBND TP Huế đã có Thông báo kết luận ông Nguyễn Trọng Anh Trí, bà Nguyễn Thị Hồng Nga khai man thừa kế để được cấp GCNQSDĐ (theo khoản 4, Điều 49 Luật Đất đai) nên việc ông Tuệ đề nghị UBND TP Huế phải thu hồi GCNQSDĐ là hoàn toàn chính đáng. Theo quy định của Luật Đất đai (khoản 2, Điều 129) trước khi cấp GCNQSDĐ, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất phải thực hiện việc thẩm tra hồ sơ nhưng rõ ràng công tác thẩm tra này đã bị bỏ sót. Và một khi cơ quan hành chính đã ban hành một quyết định sai thì cần phải thu hồi quyết định đó lại (theo Điều 21 Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007) và xử lý những người vi phạm, có hành vi man khai gây thiệt hại đến uy tín của Nhà nước và quyền lợi của người khác (theo Điều 140 Luật Đất đai).

Sau khi được cấp GCNQSDĐ, ông Trí, bà Nga đã chuyển nhượng đất cho người thứ 3 thu lợi. Vào thời điểm đó, ông Trí, bà Nga chưa phải là chủ sở hữu thực sự vì đã có hành vi man khai nên giao dịch đó là vô hiệu. Trong trường hợp này, ông Tuệ có thể nộp đơn đến Toà án yêu cầu hủy bỏ 2 GCNQSDĐ và chia lại phần thừa kế. Việc ông Tuệ yêu cầu chia tài sản với giá trị đất định giá theo thời điểm hiện tại là chính xác, không phải theo giá trị đất định giá tại thời điểm 2005 (khi ông Trí, bà Nga chuyển nhượng một phần QSDĐ cho người khác).

Trong trường hợp giữa ông Tuệ với ông Trí, bà Nga có thể thoả thuận được việc bồi thường bằng giá trị tài sản (bằng tiền) thì phải có văn bản thỏa thuận và khi ông Tuệ rút lại đơn khiếu nại hoặc đơn kiện thì các GCNQSDĐ đã cấp có thể giữ nguyên.

Thùy Hương (ghi)

Đan Thanh

Chia sẻ bài viết

BÌNH LUẬN