Không phát sinh rào cản trong thương mại

Ông Trần Duy Chiến

Trước hết xin ông cho biết tình hình đăng ký bảo hộ các đặc sản địa phương?

Đặc sản địa phương là cách gọi chung dành cho những sản phẩm, mặt hàng mang tính chất đặc thù, có đặc trưng riêng do điều kiện tự nhiên, con người và truyền thống nơi xuất xứ đó. Các đặc sản địa phương thường được đăng bảo hộ dưới hình thức nhãn hiệu tập thể, nhãn hiệu chứng nhận, chỉ dẫn địa lý.

Tính đến hết tháng 12/2015, Việt Nam có 963 sản phẩm có tên gọi gắn liền với địa danh. Từ ngày 01/07/2005 đến tháng 12/2015, Cục Sở hữu trí tuệ nhận 827 đơn đăng ký nhãn hiệu tập thể chứa dấu hiệu chỉ dẫn nguồn gốc địa lý, 173 đơn đăng ký nhãn hiệu chứng nhận, 58 đơn đăng ký chỉ dẫn địa lý. Đến hết tháng 12/2015, có 609 giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể và 113 giấy chứng nhận nhãn hiệu chứng nhận được cấp, 43 sản phẩm được bảo hộ chỉ dẫn địa lý (theo số liệu được công bố tại hội thảo khoa học quốc tế Khai thác tài sản trí tuệ địa phương trong phát triển du lịch, tổ chức tại Hà Nội vào tháng 6/2016). 

Việc đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với đặc sản địa phương là việc làm cần thiết và hầu như tất cả các địa phương trong cả nước đều thực hiện.

 Vậy, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận Bún bò Huế là việc phải làm của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế phải không, thưa ông?

Đúng vậy, là cơ quan chuyên môn giúp UBND tỉnh Thừa Thiên Huế quản lý về sở hữu công nghiệp trên địa bàn, có thể khẳng định đây là một việc làm cần thiết nhằm xây dựng một thương hiệu đặc sản Bún bò Huế có uy tín, có chất lượng đặc thù, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và thúc đẩy phát triển trong điều kiện cạnh tranh bằng chất lượng, uy tín, chứ không phát sinh rào cản trong thương mại.

Ngày 14/7/2016, UBND tỉnh nộp đơn đăng ký nhãn hiệu chứng nhận Bún bò Huế tại Cục Sở hữu trí tuệ (Số đơn: 4-2016-21260) và đã được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn hợp lệ ngày 28/7/2016. Trước đó, ngày 13/7/2016, UBND tỉnh ra Quyết định số 1623/QĐ-UBND về việc ban hành Quy chế “Quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận Bún bò Huế”.

Có thể nói thêm rằng, thời gian qua, nhiều tổ chức, cá nhân tại các tỉnh, thành khác hoặc ngay tại địa phương đã lợi dụng yếu tố xuất xứ “Huế” của đặc sản bún bò Huế để đưa vào dấu hiệu riêng của mình và thực hiện việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ. Sở Khoa học và Công nghệ đã tham mưu UBND tỉnh tiến hành phản đối hoặc trực tiếp thực hiện việc phản đối các đơn đăng ký nhãn hiệu có sử dụng địa danh “Huế” trong nhãn hiệu để đăng ký bảo hộ cho riêng mình đối với các sản phẩm tương tự hoặc với dịch vụ nhà hàng ăn uống. Có thể nêu một số nhãn hiệu đã nộp đơn đăng ký mà sở đã phản đối như sau: “Bún bò Huế Mệ Mui”, “Bún bò Huế Nhân Trí”, “Bún bò Huế Giáo Toàn”, “Bún bò Huế Thực phẩm Cầu Tre”, “Bún bò Huế Mạ Ơi”, “VIANCO Bún bò Huế”…

Việc đang nộp đơn (chưa được cấp giấy chứng nhận) mà UBND tỉnh đã ban hành Quy chế như vậy có phù hợp không thưa ông?

Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, tại khoản 1, Điều 100 về yêu cầu chung đối với đơn đăng ký sở hữu công nghiệp, như sau:

“1. Đơn đăng ký sở hữu công nghiệp bao gồm các tài liệu sau đây:

a) Tờ khai đăng ký theo mẫu quy định;

b) Tài liệu, mẫu vật, thông tin thể hiện đối tượng sở hữu công nghiệp đăng ký bảo hộ quy định tại các điều từ Điều 102 đến Điều 106 của Luật này;

c) Giấy ủy quyền, nếu đơn nộp thông qua đại diện;

d) Tài liệu chứng minh quyền đăng ký, nếu người nộp đơn thụ hưởng quyền đó của người khác;

đ) Tài liệu chứng minh quyền ưu tiên, nếu có yêu cầu hưởng quyền ưu tiên;

e) Chứng từ nộp phí, lệ phí.”

Và khoản 1, Điều 105. Yêu cầu đối với đơn đăng ký nhãn hiệu

1. Tài liệu, mẫu vật, thông tin xác định nhãn hiệu cần bảo hộ trong đơn đăng ký nhãn hiệu bao gồm:

a) Mẫu nhãn hiệu và danh mục hàng hóa, dịch vụ mang nhãn hiệu;

b) Quy chế sử dụng nhãn hiệu tập thể, quy chế sử dụng nhãn hiệu chứng nhận.

Như vậy, có thể khẳng định việc UBND tỉnh ban quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu chứng nhận là phù hợp bởi vì đó là một trong những tài liệu kèm theo đơn đăng ký.

Nếu được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận thì việc quản lý và phát triển nhãn hiệu này như thế nào, thưa ông?

Nếu đơn đăng ký được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận, thì việc cấp quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận sẽ được thực hiện cho tất cả các tổ chức, cá nhân hoạt động chế biến và cung cấp dịch vụ ăn uống đối với đặc sản bún bò Huế có nhu cầu gắn logo nhãn hiệu chứng nhận “Bún bò Huế” với điều kiện bảo đảm các tiêu chí chứng nhận theo quy định tại Quy chế. UBND tỉnh giao cho Hiệp hội Du lịch Thừa Thiên Huế quản lý nhãn hiệu này.

Về lâu dài, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục hỗ trợ Hiệp hội Du lịch Thừa Thiên Huế trong việc tổ chức quản lý nhãn hiệu cũng như xây dựng chiến lược phát triển cho nhãn hiệu chứng nhận “Bún bò Huế”. Đây là một việc làm dài hơi và nếu quá trình tổ chức quản lý nhãn hiệu tốt thì các cơ sở có gắn logo nhãn hiệu chứng nhận “Bún bò Huế” sẽ là điểm đến để khách du lịch thưởng thức món ăn đặc sản Huế đã được vinh danh là món ăn có giá trị ẩm thực châu Á.

Đức Phú (thực hiện)