Phân tích cụ thể, về mặt tài chính, HSBC dự đoán doanh thu từ dầu sẽ giảm do giá dầu thô Brent giảm. Nhưng điều này sẽ không tác động đến các dự báo của HSBC về thâm hụt của Việt Nam rằng từ năm 2014 đến năm 2015, thâm hụt xảy ra do chu kỳ tự nhiên của cán cân tài chính.
Giá dầu giảm có lợi cho nhà sản xuất và người tiêu dùng
Theo đánh giá của HSBC, Bộ Tài chính thường bảo thủ trong việc ước tính giá dầu thô Brent (75-85 USD/thùng), do đó làm giảm tác động tâm lý tiêu cực từ việc giá dầu thể giới giảm mạnh. Trong quá khứ, doanh thu từ dầu đã giảm khi giá dầu thô Brent giảm. Nhưng cũng cần lưu ý tổng thu ngân sách đã không giảm nhiều như tốc độ giảm dần của phần đóng góp của doanh thu dầu trong tổng thu. Thuế thu nhập doanh nghiệp và doanh thu xuất khẩu đã tăng trong những năm qua, bù đắp cho sự phụ thuộc vào doanh thu dầu.
HSBC: Giá dầu giảm có lợi cho nhà sản xuất và người tiêu dùng (Ảnh: PVN) Về doanh thu tài chính, HSBC dự báo nhiều khả năng sẽ tác động rất hạn chế do: Giá dầu giảm sẽ được thể hiện trên ngân sách giả định; và doanh thu từ dầu sẽ không còn quang trọng như trước đối với tổng thu ngân sách. Những điều này sẽ tốt cho nền kinh tế khi Việt Nam đang thực hiện những nỗ lực công nghiệp hoá ngày càng hướng vào năng lượng. Vì vậy, giá dầu giảm sẽ có lợi cho các nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Tự nhận đánh giá không hề quá về triển vọng tích cực của Việt Nam, HSBC chỉ ra 2 nguyên nhân: Xuất khẩu đang tăng trưởng nhanh và ổn định từ các mức thấp hơn trước đó; và sự phát triển thiên về xuất khẩu phù hợp với nguồn nhân công Việt Nam, tài nguyên và vị trí địa lý cạnh tranh thuận lợi. Áp lực tiền công tăng tại Trung Quốc cũng như áp lực cắt giảm chi phí đang khiến các doanh nghiệp hàng điện tử đa dạng hoá sang phía Bắc của Việt Nam, là nơi gần với nguồn cung nguyên vật liệu đầu vào từ Trung Quốc và gần một trong các sân bay chính, cũng như các cảng của Việt Nam.
Việt Nam đang dần có thêm thị phần trên thị trường xuất khẩu quốc tế và cả về lợi thế so sánh hiện hữu (RCA). Chỉ số RCA sử dụng các dòng chảy thương mại của một quốc gia để đo lường lợi thế hoặc yếu thế cạnh tranh trong một ngành cụ thể của một quốc gia. HSBC tin Việt Nam đang áp dụng một chính sách đúng đắn khi sử dụng giá nhân công và lợi thế tài nguyên để thu hút ngành sản xuất sử dụng nhiều vốn. Chỉ cần Việt Nam tiếp tục cải thiện tính hiệu quả của nguồn lao động, việc phân bổ vốn và tài nguyên để bù đắp cho tính cạnh tranh về giá tất yếu sẽ bị ăn mòn trong tương lai, triển vọng của nền kinh tế sẽ sáng sủa.
Hạ tầng thương mại dần cải thiện, nhưng còn chậm
Đánh giá về thực trạng cơ sở hạ tầng thương mại của Việt Nam, HSBC thấy “đang dần cải thiện, nhưng vẫn phát triển chậm rất xa sau các quốc gia như Thái Lan, Malaysia. Từ việc cải thiện chất lượng đường bộ đến giảm chi phí hành chính, còn rất nhiều hạng mục cần tái cấu trúc.
Bên cạnh đó, giải quyết nợ xấu là một ví dụ khác về các kế hoạch tái cấu trúc chính nhà nước phải thực hiện. Trong bảng điểm toàn diện đánh giá các quốc gia trong khu vực châu Á của Ngân hàng thế giới (World Bank), điểm của Việt Nam vẫn khá thấp.
“Việt Nam cần cải thiện điều này để hệ thống tài chính hoạt động phù hợp và tăng tính hiệu quả của thị trường để tăng tốc độ tự hồi phục của thị trường. Nếu không có một khung pháp lý mạnh (và hành pháp) cho thủ tục phá sản thì quy trình thu hồi nợ sẽ kéo dài tại Việt Nam, làm tăng thất thoát tài sản và tính hiệu quả của nền kinh tế”- HSBC phân tích thêm.
Trong lúc thử thách còn lớn, HSBC cho là, “chướng ngại lớn nhất cho sự thịnh vượng trong tương lai vẫn là việc thiếu các nỗ lực phối hợp để các doanh nghiệp nội kết nối với chuỗi giá trị cung ứng toàn cầu dễ dàng và nhanh hơn. Tuy nhiên, điều này là một vấn đề nghiêng về phía trung hạn và là một thử thách vào lúc khác.
Trong lúc này, HSBC kỳ vọng nền kinh tế dần tăng thêm sức mạnh, dù sẽ vẫn tồn tại các khó khăn.