Giờ công nghệ trợ giúp rất nhiều thứ, trong đó có số đề. Vừa ngồi uống bia vừa đánh số đề vừa dò. Không cần mấy miếng giấy cỏn con như thời trước. Chỉ cần nhấc điện thoại, đọc số cần đánh là bên kia “ok”, gửi lại một tin nhắn xác nhận là xong – “đã là tiền trao cháo múc”.
Hôm ấy bàn bên cạnh có 4 người. Tôi biết họ không phải là công chức hay làm việc gì trong hệ thống Nhà nước mà là làm việc tự do, hình như là thợ nề. Qua trang phục và những câu chuyện xây tô cho tôi biết điều đấy. Tiền công làm ngày ba xị, bốn xị (theo cách nói của họ, là ba trăm hoặc bốn trăm ngàn đồng). Thế nhưng chiều nào cũng phải “lai rai vài chai mới về với vợ” (cũng theo cách nói của họ). Nay thêm món số đề, thế là có khi mất đứt nửa ngày công. Nhưng đổi lại là sự hy vọng, mà xem chừng sự hy vọng này rất mong manh.
Số đề thì cả hàng trăm con biết con nào để mà đánh nhỉ? Thế mà có cơ sở để đánh! Tình cờ nhặt được tờ 2.000 đồng, thế là đánh 2 hoặc 3 số cuối, hoặc là số đầu. Thấy người đi xe va quệt ngã, đánh số xe; hôm nay nhà hàng xóm có đám cưới, hỏi bé tuổi gì, đánh tuổi... Nói chung là có muôn ngàn cách để tìm ra một vài con số, để mà nuôi niềm hy vọng. Nhưng nhiều nhất vẫn là giấc mơ. Hôm qua mơ thấy con gì là đánh ngay con đấy.Ví dụ con rắn là 32, con dê là 35. Tôi chắc chắn rằng, những người đánh số đề là những người nuôi hy vọng trúng số nhiều nhất. Bởi không hy vọng họ đã không bỏ tiền ra hoặc nhiều hoặc ít theo đuổi hàng ngày và tốn nhiều chi phí trong tổng thu nhập như vậy. Tôi nghe có những người, con đòi sữa chưa chắc chắn có nhưng tiền để đánh số đề thì có. Không có tiền mặt thì có khi đánh chịu vẫn được.
Trời ngả hẳn chiều hôm. Nay là mùa hè nên đã gần 6 giờ mà trời vẫn sáng. Tất cả 4 người đang chăm chú vào điện thoại. Một người vỗ đùi cái bép: cha bay ơi, đánh 134 nó ra 135 bay ơi! Một người khác: Cha… ơi, đánh 11 nó ra 12 bay ơi! Hôm qua tao thấy con chó. Mà con chó là 11 mà quên mất nam trồi nữ trụt. Hai lô 21 bay ơi. Ngu thiệt, quên đánh ngược, 12 là phải đánh thêm 21. Rồi cả bọn đều vò đầu bứt tai, chả thấy thằng nào trúng.
Đã chơi số đề thì có muôn ngàn cách phân tích, diễn giải, cốt là để chọn ra một con số có thể tin cậy. Cho nên người đánh số đề hay nằm mơ thấy một điều gì đấy. Trước đây, khi dân trí còn thấp, họ còn tin vào chuyện cầu cơ. Cho nên mới có chuyện đi cầu cơ xin số. Mà ai cho? Đó là mấy ông thầy tướng số.
Cứ chịu khó quan sát thì thấy người đánh số đề không hề ít. Những người lao động tự do, cuộc sống bấp bênh càng đánh. Không đánh lớn thì đánh nhỏ. Ví dụ như một nhóm đi làm, người này đánh thì người kia khó cưỡng lại được, có khi chỉ là kiếm một bữa nhậu (hy vọng trúng). Nhưng nhiều người như vậy, ở khắp nơi như vậy thì chúng ta thấy một lượng tiền dành cho số đề không hề nhỏ. Ở mảng xổ số kiến thiết, năm 2019 cả nước thu 29.000 tỷ đồng và dự kiến năm 2020 là 31.700 tỷ đồng.
Có những tỉnh, ví dụ Sóc Trăng, năm 2019, nguồn thu từ xổ số kiến thiết chiếm 30% nguồn thu ngân sách của tỉnh. Ghi số đề là ghi chui, đánh số đề là đánh chui (không được pháp luật cho phép) nên không biết con số là bao nhiều, nhưng chắc chắn là không hề nhỏ.
Ít có ai mà đánh số đề trở nên khá giả, tức là trật nhiều hơn trúng. Người ghi số đề thường được hưởng phần trăm (gọi là ăn lai – theo cái nghĩa li lai). Qua nhiều tầng nấc li lai như vậy mới đến cái chính. Thế nên nhiều khi không biết cái chính là ai, ở đâu. Thế nên lâu lâu chúng ta mới nghe công an vừa khui đường dây đề này, đường dây đề kia.
Chúng ta cứ thấy người lao động đánh một bữa vài chục nghìn là nhỏ, nhưng không phải vậy. Có khi so với tổng thu nhập của họ tiền dành cho số đề lại chiếm tỷ lệ phần trăm khá cao. Và đương nhiên nó ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống ở mức độ nào đó, ở mặt nào đó. Bố mẹ đánh số đề, rất dễ con cháu sẽ đánh theo. Bố mẹ đã chơi thì khó nói được con cái… Xưa có câu cửa miệng của người đánh số đề “theo đề ra đê mà ở”. Họ biết vậy nhưng không bỏ được.
Theo người viết, có lẽ tình trạng số đề còn tồn tại dai dẳng. Bởi bản chất, số đề ăn theo số kiến thiết. Xưa không biết xổ số kiến thiết được thiết kế mấy miền nhưng nay là 3 miền: Bắc - Trung - Nam. Xổ liên tù tì.
Thôi thì cái gì cũng có tính hai mặt. Hơn ai hết là người chơi phải chịu trách nhiệm trước hành vi của mình. Chơi chui là phạm pháp. Nếu bị phát hiện sẽ bị xử lý theo pháp luật, tùy theo mức độ nặng nhẹ, thế thôi.
Lê Phương