Quảng Điền: Bấp bênh nghề chài trên phá Tam Giang

Nghề chài trên phá Tam Giang không biết có từ bao giờ, nhưng đến giữa thế kỷ XVI, nghề chài lưới cùng với một số địa danh làng xã đã được nhắc đến trong Ô châu cận lục của Dương Văn An: “Bác Vọng đóng đăng bắt cá, Thủ Lễ đánh cá bằng lưới giăng”.

Quăng chài trên phá Tam Giang

Ngược dòng nước chúng tôi đến thôn Lai Hà, xã Quảng Thái - nơi có đến 80% cư dân sinh sống bằng nghề đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Dẫn chúng tôi đi thị sát trên vùng đầm phá mênh mông, anh Phan Tê - Chủ tịch Hội nông dân xã Quảng Thái cho biết: “Trước đây toàn thôn có đến 15 hộ làm nghề quăng chài. Nghề này đòi hỏi sức khỏe, có kỹ thuật và phải là người thâm niên với sông nước, đoán được vùng nào nhiều cá khi đó chài quăng ra mới đánh bắt được nhiều cá, tôm. Tuy nhiên, khi các loại nghề đánh bắt thủy sản theo kiểu tận diệt như lưới lừ, cào máy, rà điện… ra đời khiến nhiều ngư dân phải bỏ nghề quăng chài”.

Rời Quảng Thái chúng tôi đến thôn Ngư Mỹ Thạnh (xã Quảng Lợi) đúng lúc bà con đang chuẩn bị đi thả lưới lừ. Khi hỏi đến nghề quăng chài, anh Trần Vọng – Trưởng thôn Ngư Mỹ Thạnh cho biết: “Nghề này trước đây có khoảng 5-7 hộ tham gia nhưng hiện nay chỉ còn lại 1 hộ. Nguyên nhân do thế hệ trẻ chủ yếu tập trung vào lưới lừ (cho thu hoạch nhiều hơn) nên đã lãng quên nghề quăng chài.

Theo anh Trương Tường một ngư dân chuyên sống bằng nghề quăng chài ở thôn Phước Lý (xã Quảng Phước), ngư nghiệp cũng gần như tiểu thương, ai có vốn thì đầu tư lớn, làm vài ba trộ sáo, trộ mùng, hồ nuôi tôm sú mà chúng tôi gọi là “đại nghề”. Còn nghèo như chúng tôi chỉ làm nghề di động, theo nghề quăng chài. Mà nghề này gặp mưa to gió lớn thì cầm chắc bữa đói bữa no. Đó còn chưa kể, do nhiều đối tượng dung xung điện, dã cào… để khai thác nên sản lượng thủy hải sản cạn kiệt dần.

Vừa không có vốn, vừa không nỡ bỏ nghề truyền thống của cha ông nên khổ cũng phải bám chứ biết làm răng, anh Tường cảm thán.