Tự truyện “Mạ tui” của Nguyễn Viết An Hòa được NXB Thuận Hóa in từ năm 2018, đã được “nối bản” nhiều ngàn cuốn, mặc dù theo quan niệm thông thường, tác giả là người không/chưa nổi tiếng. Hơn chục năm trước, trong một cuốn sách đã in, tôi nêu vấn đề “Tự truyện không chỉ dành cho người nổi tiếng”.

Đã hơn 2 tuần lễ đi qua, nhưng cái tên Làng Nủ vẫn xuất hiện nhiều trên các trang báo và mạng xã hội với nhiều xúc động, tiếc thương và cả những nỗi kinh hoàng. Hoàn lưu của siêu bão Yagi gây ra mưa lũ lớn ở vùng miền núi phía bắc. Đáng nói là, chỉ riêng lũ quét và trận sạt lở núi vào sáng 10/9/2024 đã gần như xóa sổ thôn Làng Nủ thuộc xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai. Một bản làng bình yên trong phút chốc đã bị san phẳng bởi đất đá.

Trong những ngày bão số 3 (Yagi) hoành hành trên đất Bắc, tôi lại nhớ tới cơn bão số 8 (Celcil) cách đây 39 năm ở Thừa Thiên Huế. Bão số 3 xảy ra ở một nơi xa, chỉ có thể cảm nhận được qua tiết trời xứ Huế vần vũ và nhiều nhất với tôi là những thông tin và hình ảnh từ mạng xã hội. Nó dữ dằn, khốc liệt và đầy tang thương. Bão số 8 đổ bộ vào Thừa Thiên Huế khi đó còn một bộ phận của tỉnh Bình Trị Thiên. Buổi tối hôm ấy, mẹ con tôi ở quê, cảm nhận được nó từ một góc nhà tối om, nghe tiếng gió rít gào và mái nhà tôn cấp 4 của mình cứ “bưng lên hạ xuống”. Mẹ tôi niệm Phật, van vái ông bà đừng làm sập nhà “mẹ quá con côi” mà thảm lắm.

Đang chạy thì chiếc xe bỗng trở chứng, loay hoay hoài không nổ, tôi phải dắt đến tiệm sửa xe gần đó gửi lại nhờ xử lý, rồi gọi grab để đi tiếp cho khỏi lỡ cuộc hẹn.

Mỗi khi nghĩ đến KTS. Kazimierz Kwiatkowski tôi lại nhớ tiểu thuyết “Mười bảy khoảnh khắc mùa xuân” - một cuốn tiểu thuyết tình báo nổi tiếng của nhà văn Liên Xô (cũ) Yulian Semyonov, xuất bản năm 1969 và sau đó được dựng phim nhiều tập. Nhân vật chính là một sĩ quan tình báo của Liên Xô, bối cảnh tác phẩm bắt đầu từ chiến tranh thế giới thứ 2. Cuộc đời hoạt động trùng tu, cứu vãn di tích văn hóa của Kazimierz cũng có sự trùng hợp con số 17. Một KTS người Ba Lan có 17 năm liên tục làm việc ở Việt Nam.

Phố đi bộ Nguyễn Đình Chiểu (TP. Huế) rộng, thoáng lại gần nhà nên cứ cuối tuần là tôi cùng hàng xóm lại cho tụi nhỏ đến chơi. Không những được đi dạo bộ, ngắm sông Hương, cầu Trường Tiền mà lại được nghe các bạn trẻ ca hát, đánh đàn cũng khá thú vị. Nhưng nhiều lần đang dắt tay con đi dạo, tôi phải giật bắn người, kéo con trai vào lòng vì những pha nhào lộn, lấy đà của mấy cậu bé choai choai đang trượt ván, trượt patin trong khu vực phố đi bộ.

Việc bộ hồ sơ thiết kế cầu Trường Tiền vô cùng quý giá được một người phụ nữ Việt kiều Mỹ gốc Huế - bà Trương Thị Thanh Hương, đấu giá thành công và đưa về Huế, lần nữa lại nhắc nhớ về chuyện hồi hương cổ vật đã và đang đầy gian truân.

Về thị trấn Sịa (Quảng Điền) xem vật ở đình làng Thủ Lễ, tôi lại nhớ đến đô vật nữ Nguyễn Thị Mỹ Trang, đương kim vô địch SEA Games có dịp gặp ở hội vật truyền thống dân gian này cách nay hơn 6 năm.

Ấn tượng về rồng sớm nhất trong tôi mà đến nay còn lưu giữ, là con rồng ở đình làng; ngôi đình được xây dựng lại. Sợ chiến tranh tàn phá, xã mang sắc bằng, kèo cột cất giấu trong làng. Tôn tạo lại đình tuy nhỏ hơn song vẫn mang dáng vóc ngày xưa. Tôi nhớ câu thơ truyền trong dân gian mà mấy cụ đọc lại về ngôi đình bị hư hại bởi đạn bom, trước lúc nó được tháo dỡ đem cất: “Đình làng nay không rồng bay phượng múa/ Đứng trụi trần như bốt gác đầu thôn…”.

Sau sự yếu kém kéo dài về sản lượng sản xuất và xuất khẩu của nhiều nền kinh tế công nghiệp khu vực châu Á - Thái Bình Dương trong hầu hết năm nay, đã có những dấu hiệu sớm về đà cải thiện khi năm 2023 dần khép lại, nhờ xuất khẩu điện tử cải thiện cũng như sản xuất và xuất khẩu xe điện mạnh mẽ.

“Tưởng nhớ người đi - vì người ở lại” là thông điệp mà Ban ATGT tỉnh và TP. Huế đặt ra trong năm 2022 bằng chính những hành động cụ thể, thiết thực