Nhiều điểm đen về rác
Phú Lộc là địa bàn đất rộng, người đông, trải dài từ vùng núi, đồng bằng đến vùng đầm phá, ven biển. Vì thế, rác thải sinh hoạt đang là vấn đề bức xúc đối với địa phương này khi vẫn còn tồn tại nhiều điểm đen ô nhiễm do rác thải, gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt, cảnh quan môi trường.
Dọc một số đoạn trên tuyến đường Quốc lộ 1A qua địa bàn huyện Phú Lộc, tại những ngôi chợ nằm dọc hai bên đường, trên các sông Cầu Hai, Truồi..., người đi đường dễ dàng bắt gặp hình ảnh đủ loại rác thải nằm chất đống từ ngày này sang tháng khác. Đặc biệt, ở các địa phương ven đầm phá, rác thải sinh hoạt đang là vấn nạn, đe dọa đến đời sống sinh hoạt cũng như hoạt động nuôi trồng thủy sản của người dân trong vùng. Dù sau một thời gian trở lại thôn Đông Hải, xã Lộc Trì, chúng tôi vẫn còn chứng kiến cảnh người dân sinh sống ngay cạnh những bãi rác tự phát nằm lộ thiên trông rất nhếch nhác. Rồi cảnh tượng rác nổi lềnh bềnh từng đám lớn ven sông Cầu Hai và ở những hố thấp trũng len lỏi trong khu dân cư của thôn Đông Hải. Mùi hôi thối từ rác, màu nước đen ngòm cộng với ruồi, nhặng đeo bám khiến rất nhiều người dân trong thôn ngao ngán.
Dù đã sẵn sàng phục vụ, nhưng hơn 1 năm nay, bãi chôn lấp rác
Lộc Thủy vẫn chưa tiếp nhận xử lý một cọng rác nào
Do ý thức của người dân còn kém, cộng với cơ sở hạ tầng, mạng lưới quản lý thu gom rác thải trên địa bàn chưa được hình thành nên lượng rác thải ở Phú Lộc ngày càng tăng, kéo theo tình trạng ô nhiễm tại nhiều khu vực dân cư, công cộng, điểm du lịch vẫn còn tồn tại. Giải quyết thực trạng này, thời gian qua, huyện Phú Lộc xây dựng đề án thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên toàn địa bàn. Tháng 9-2011, UBND huyện Phú Lộc phê duyệt đề án thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện. Theo kế hoạch, đề án triển khai 2 giai đoạn: giai đoạn 1 thực hiện trong năm 2011-2012, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt cho 2 thị trấn và các điểm phát sinh lượng rác thải lớn ở các khu đông dân cư, các chợ dọc Quốc lộ 1A, 49B, các xã Khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô đến Bãi chôn lấp rác thải Lộc Thuỷ; các xã còn lại tự tổ chức thu gom rác thải, vận chuyển đến điểm tập kết và xử lý theo quy hoạch của từng xã. Giai đoạn 2 bắt đầu triển khai từ năm 2013, tổ chức vận chuyển rác thải cho toàn bộ 18 xã, thị trấn. Tuy đề án đã được UBND huyện phê duyệt, nhưng để triển khai thực hiện được đòi hỏi phải chờ cấp trên phê duyệt kinh phí.
Bãi chôn lấp rác đã sẵn sàng
Năm 2008, công trình bãi chôn lấp rác thải Lộc Thủy thuộc Dự án Cải thiện môi trường đô thị miền Trung-Tiểu dự án Lăng Cô được xây dựng tại thôn Nam Phước, xã Lộc Thủy trên diện tích 26,79 ha với tổng kinh phí 3,42 triệu USD. Bãi chôn lấp này có công suất xử lý 150 tấn rác thải/ngày; trong đó, xử lý chất thải nguy hại 15 tấn/ngày. Công trình này đáp ứng nhu cầu xử lý rác thải cho toàn huyện Phú Lộc trong vòng 20 năm. Ông Trần Trung Khánh, Phó Phòng Kế hoạch - Kỹ thuật - Công ty TNHH NNMTV Môi trường và Công trình đô thị Huế (gọi tắt Công ty MTĐT) cho biết, đây là công trình đạt tiêu chuẩn bãi rác hợp vệ sinh gồm các khu chôn lấp rác thải sinh hoạt, rác thải nguy hại, hệ thống giao thông, điện nước, các công trình phụ trợ, nhà điều hành... Riêng bãi chôn lấp rác có các ô chôn lấp, hệ thống chống thấm, hồ xử lý nước rỉ rác được xây dựng theo công nghệ hiện đại... Bên cạnh việc xây dựng công trình xử lý rác ở Lộc Thủy, dự án còn mua sắm trang thiết bị, phương tiện chuyên chở, vận hành, xử lý rác và đã thành lập Xí nghiệp môi trường đô thị Lăng Cô trực thuộc Công ty MTĐT để quản lý vận hành bãi rác từ cuối năm 2010.
Rác thải nằm lộ thiên trong các khu dân cư, ven sông, đầm phá ở Phú Lộc
Để đưa bãi chôn lấp rác thải Lộc Thủy đi vào hoạt động có hiệu quả, trước đó, công ty đã phối hợp và hỗ trợ huyện Phú Lộc lập đề án thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện. Cụ thể, xây dựng phương án thu gom, vận chuyển rác thải tại các địa phương dọc tuyến Quốc lộ 1A từ xã Lộc Bổn đến thị trấn Lăng Cô và tính đến mở rộng địa bàn thu gom ra một số xã nằm bên kia phá Tam Giang từ Vinh Hưng đến Vinh Hiền. Tuy đã được chuẩn bị và đầu tư đầy đủ về nhân lực, vật lực, nhưng kể từ ngày bãi rác Lộc Thủy hoàn thành và được bàn giao từ đầu năm 2011, bãi rác này vẫn chưa tiếp nhận và xử lý một cọng rác nào.
Trong khi đó lượng rác thải sinh hoạt nằm lộ thiên ở nhiều nơi trên địa bàn Phú Lộc và các bãi rác được quy hoạch tạm thời đang trở thành những điểm nóng gây ô nhiễm.
Ông Lê Chí Dũng, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Phú Lộc cho hay, mặc dù bãi chôn lấp rác thải Lộc Thủy đã sẵn sàng phục vụ xử lý rác cho toàn huyện Phú Lộc; đồng thời UBND huyện Phú Lộc đã phê duyệt đề án thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt của huyện, nhưng do khó khăn về kinh phí, nên đến nay, huyện vẫn chưa hình thành được mạng lưới thu gom rác thải sinh hoạt trên toàn huyện. Trong khi chờ cấp trên phê duyệt cấp kinh phí, để tạm thời giải quyết vấn đề rác thải trên địa bàn, thời gian qua, một số đơn vị cũng đã hình thành tổ, đội thu gom rác thải sinh hoạt. Điển hình có các tổ, đội thu gom rác của thị trấn Phú Lộc và thị trấn Lăng Cô đang duy trì hoạt động. Tuy nhiên, phạm vi thu gom và vấn đề chôn lấp, xử lý rác thải thu gom được vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Đối với khu vực thị trấn Phú Lộc, khoảng 2 năm nay, rác thu gom đang được đổ tại bãi rác tạm rộng gần 1 ha ở khu vực 7, thị trấn Phú Lộc. Chỉ mang tính quy hoạch tạm thời, nên quy mô, mức độ xử lý chưa đảm bảo, vẫn còn gây ô nhiễm, ảnh hưởng đến đời sống của một số hộ dân lân cận.
Cơ sở hạ tầng phục vụ vận chuyển, xử lý rác thải cho toàn huyện Phú Lộc đã có sẳn tại chỗ và được đầu tư khá quy mô, hợp vệ sinh. Vấn đề hiện nay để giải quyết bài toán rác thải ở Phú Lộc đó là chờ được phê duyệt và cấp kinh phí để triển khai thực hiện, đáp ứng nhu cầu về một môi trường trong sạch cho hàng chục ngàn hộ dân trên địa bàn.
Bài, ảnh: Hoài Thương