Đi làm việc ở nước ngoài là kênh thoát nghèo vô cùng hiệu quả. Đó là đánh giá của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình tại cuộc họp nghe báo cáo về tình hình triển khai công tác đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và ký kết biên bản ghi nhớ giữa Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực đưa người đi lao động ở nước ngoài, ngày 30/5 vừa qua.
Xóa đói, giảm nghèo là một quá trình lâu dài, liên tục, bền bỉ và cần tổng hợp các nguồn lực, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Trong những năm qua, Nhà nước có triển khai nhiều dự án, giải pháp, đầu tư các nguồn lực nhằm tạo công ăn, việc làm và thu nhập cho người lao động và hiện nay là chương trình mục tiêu quốc gia nhằm giảm nghèo bền vững giai đoạn 2022-2025.
Qua khảo sát, ngoại trừ các trường hợp khó khăn về sức khỏe, đa phần các hộ nghèo mong muốn có việc làm ổn định, có sinh kế bền vững thì cơ hội thoát nghèo của họ trong tầm tay. Nhiều lao động trẻ ở cả nông thôn lẫn thành thành thị sau khi rời ghế nhà trường cũng có nhu cầu tìm việc rất lớn.
Tuy nhiên, dù có sức khỏe và khát khao vươn lên thì con đường lập thân, lập nghiệp vẫn không hề đơn giản. Người thì thiếu vốn, người thiếu kỹ năng, kiến thức sản xuất, kinh doanh; thậm chí không cơ hội tiếp cận, tìm kiếm việc làm phù hợp và ổn định lâu dài.
Tạo cơ hội việc làm cho người lao động, nhất là lực lượng lao động trẻ có nhiều cách, nhưng xuất khẩu lao động là một trong những con đường hiệu quả nhất. Nó không chỉ giúp giải quyết việc làm trước mắt, tăng thu nhập mà còn tạo ra một đội ngũ lao động có chất lượng cao, phục vụ cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai.
Tôi từng chứng kiến một số vùng nông thôn ở miền Trung vốn nghèo khó, nay đổi thay rõ từ hạ tầng đến những ngôi nhà cao tầng san sát, đầy đủ tiện nghi sinh hoạt và các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ sầm uất. Hỏi thăm mới biết, đó là làng xuất khẩu lao động. Chỉ cần một người đi xuất khẩu lao động là một gia đình thoát nghèo và vươn lên khá giả nếu biết tích lũy, sử dụng nguồn tiền người thân lao động ở nước ngoài gửi về một cách hiệu quả.
Với Thừa Thiên Huế, ngay ở huyện Phú Vang hay vùng cao Nam Đông, A Lưới, có gia đình ban đầu chỉ một người tham gia xuất khẩu lao động, khi thấy hiệu quả thì nhiều gia đình có 2-3 thành viên cùng tham gia. Có những người nhờ số vốn tích lũy được đã giúp gia đình hoặc sau khi hết hạn lao động trở về mở các cơ sở sản xuất, tạo việc làm cho nhiều lao động. Đó là câu trả lời thuyết phục và có tính lan tỏa của việc xuất khẩu lao động.
Tuy nhiên, dù ngành, Nhà nước có nhiều chính sách ưu đãi hỗ trợ, khuyến khích, nhưng số lượng người tham gia xuất khẩu lao động của tỉnh vẫn khiêm tốn. Mục tiêu của tỉnh, giai đoạn 2021-2025 sẽ đưa khoảng 10 nghìn người đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng. Nhưng theo báo cáo của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tại hội nghị ngày 30/5 vừa qua, đến nay chỉ mới đưa được 441 lao động ra nước ngoài làm việc, trong khi kế hoạch của tỉnh đến hết năm 2022 là đưa 2 nghìn lao động đi làm việc ở thị trường nước ngoài.
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình, khâu yếu nhất hiện nay là thông tin chưa đến được với người lao động, chính sách chưa thuyết phục được người lao động; bên cạnh đó, vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương chưa thực sự nổi bật. Đây chính là nút thắt, cần đa dạng các hình thức truyền thông, tuyên truyền nhằm tạo sức lan tỏa để thay đổi và nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên, Nhân dân; giúp người lao động tự tin, mạnh dạn đăng ký đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Đồng thời, tiếp tục mời gọi các doanh nghiệp liên kết với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh, mở cơ sở đào tạo nguồn lao động, phỏng vấn tuyển chọn lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài để người lao động dễ dàng tiếp cận… Ở tầm vĩ mô, nếu làm tốt việc phân luồng đào tạo nghề cũng là giải pháp định hướng, rèn luyện tay nghề để lực lượng lao động trẻ sớm tham gia vào thị trường lao động, nhất là lĩnh vực xuất khẩu lao động.
Hoàng Minh