“Mình luôn sợ thời gian đi nhanh quá mà mình thì chậm, chỉ lo lắng làm không kịp nhiều thứ cho con cháu mai sau” - Già Hạnh hướng mắt về dãy Trường Sơn trùng điệp phía xa xa, bày tỏ tiếng lòng. Bao đời nay người Pa Cô của già đều nương náu dưới chân dãy núi này. Nhìn văn hóa truyền thống của cha ông mai một dần theo năm tháng khiến lòng già đau đáu, phải bằng mọi cách gìn giữ, bảo tồn được những nét đẹp của dân tộc mình.

Vùng đất phía tây Thừa Thiên Huế không chỉ thu hút du khách bởi cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, mà còn nhờ vào sự đa dạng về văn hóa và nghệ thuật truyền thống của các dân tộc thiểu số (DTTS). Trong đó, nghề chạm khắc gỗ của đồng bào Pa Cô đã trở thành một biểu tượng đặc sắc, mang trong mình những giá trị lịch sử và tâm linh. Giữa dòng chảy của thời gian, ông Cu Đài, một nghệ nhân điêu khắc gỗ đã nỗ lực hết mình để gìn giữ và phát triển nghề truyền thống này.

Biết lựa chọn mô hình làm ăn phù hợp để phát triển kinh tế gia đình, anh Nguyễn Văn Mạnh, người dân tộc Pa Cô ở xã Hồng Thái (A Lưới) là một trong những tấm gương nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen về gương điển hình tiên tiến trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế, giai đoạn 2021 - 2023.

Với khả năng ca hát và sử dụng thuần thục các loại nhạc cụ dân tộc, nghệ nhân Pi Ke Dơ, 50 tuổi, xã Hồng Bắc còn được đồng bào Pa Cô gọi vui là “vua nhạc cụ”. Ông đã dành hơn 30 năm để nghiên cứu, chế tạo các nhạc cụ truyền thống và trở thành một nghệ nhân sáng tác nhạc cụ tinh xảo bậc nhất của huyện A Lưới.

Có một cụ già người dân tộc Pa Cô tuổi “thất thập cổ lai hy”, nhưng vẫn dẻo dai lên núi bứt mây, đốn tre nứa; ngày ngày cần mẫn ngồi chẻ tre, đan gùi, đan nong nia. Nhiều người dân xã Hồng Thủy (A Lưới) gọi ông Hồ Xuân Bột là người cao tuổi "đan bình yên" bằng sự chăm chỉ và tình yêu lao động, là tấm gương để con cháu noi theo.

Đã hơn 10 năm có lẻ, Trương Thị Khánh Hòa, giáo viên người dân tộc Pa Cô Trường THPT A Lưới không nhớ đã đi qua bao nhiêu ngọn đồi để vận động học sinh đến lớp.

“Thực ra, “quả ngọt” mà vợ chồng chị Lê Thị Kim Anh (người dân tộc Pa Cô, xã Hồng Thủy, A Lưới) có được là từ sự chăm chỉ, cố gắng, kiên trì đổ bao công sức để sản xuất những vụ nấm thành công” - ông Hồ Văn Diu, Trưởng thôn Kê 2 nói bằng sự trân trọng.

Lê Thị Thanh Nga (SN 2005) người dân tộc Pa Cô, xã Quảng Nhâm, huyện A Lưới đã vượt lên chính mình, nỗ lực bước vào cánh cổng Trường đại học Sư phạm Huế. Hiện là sinh viên năm thứ nhất, ngành Giáo dục Mầm non, không những học giỏi, em còn là một cô bé “đa năng” khi tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa, biểu diễn văn nghệ ở các chương trình lớn.

Ngày 11/5, tại huyện A Lưới, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh phối hợp với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện A Lưới tổ chức khai giảng lớp bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số Pa cô - Tà ôi năm 2024.

Cũng như nhiều dân tộc khác đang sinh sống trên dãy Trường Sơn, cộng đồng người Pa Cô ở huyện A Lưới có nhiều tín ngưỡng độc đáo về văn hóa và tâm linh thờ cúng. Trong tâm thức của đồng bào, những ngôi nhà piing - nhà mồ được dựng lên ngoài để che chắn, tưởng nhớ người đã khuất thì đó còn là nơi lưu dấu những ký ức về tổ tiên, dòng họ.