Trong “Lời tự bạch” đề tựa cho cuốn sách cuối đời của mình, nhạc sĩ Mặc Hy viết: “Đừng để dương gian nhiều mũ áo/ Mà rồi âm phủ thiếu đèn nhang”. Hai câu thơ đó khiến nhiều người nhớ ông, như nhớ chòm râu trắng dài và nụ cười hồn hậu như ông tiên của ông. Nhưng nhớ nhiều hơn là sự im lặng và lặng lẽ sống, lặng lẽ đi, lặng lẽ viết, lặng lẽ hát xẩm, lặng lẽ đến với bà con miền núi xa xôi… của ông.

Ngày 5/9, Đoàn công tác của tỉnh Thừa Thiên Huế do UVTW Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Lê Trường Lưu; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương dẫn đầu có buổi làm việc với Đoàn công tác của tỉnh Savannakhet do UVTW Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, do Bí thư, Tỉnh trưởng Tỉnh Savannakhet Bun-chom U-bôn-pa-sợt làm trưởng đoàn.

Ở chợ Phú Hậu - chợ đầu mối lớn nhất Thừa Thiên Huế, không khí bán buôn bắt đầu tấp nập từ lúc 2 giờ sáng, khi ngày mới vừa chớm qua. Tiếp sau những chuyến xe hàng chở nông sản từ các miền Nam, Bắc ghé chợ là công việc bốc dỡ và vận chuyển hàng giúp các tiểu thương của các chị cửu vạn. Công việc vất vả, nhưng tiền công mỗi chuyến chở hàng nông sản của các chị cũng chỉ được vài ngàn đồng. Có phần nhẹ nhàng hơn nhưng cũng bám chợ vất vả không kém là chị em tiểu thương có sạp hàng ổn định hay các chị “chạy hàng” nhỏ lẻ. Dẫu vậy, khi nói về “ngày của mình”, các chị cũng chỉ đơn giản: Mong gia đình bình an và bản thân đủ sức khỏe để theo chợ, bám việc mỗi ngày.

“Tết” - chỉ một từ ấy thôi mà làm xao xuyến bao người, đặc biệt là với những thiếu nữ, lứa tuổi hoa chơm chớm như nụ hồng, rạo rực đón mùa xuân mới với bao mơ ước thầm kín trong tâm hồn thanh khiết, băng tâm.

Khoảng những năm đầu thập niên 90, đi công tác huyện miền núi Nam Đông hay A Lưới là phải chuẩn bị gần cả tuần lễ, vì ở các địa phương này có chung thực trạng đường sá quá khó khăn, giao thông kết nối với đồng bằng chỉ có một vài tuyến độc đạo, đất đá lởm chởm khó đi.

Ấy là mùa của những ngày đông chớm heo may, tạnh ráo, nắng nhẹ dần lên và cũng là mùa tràn dâng cảm xúc của những tay máy, tay bút...

Đông về, những giọt mưa rơi trong giấc mơ cánh đồng, vẽ vào tưởng tượng những đường bay nghiêng mềm mại trong thinh vắng. Mưa rỉ rả trên vòm ngói lợp hình vảy cá trầm mặc từng phiến thời gian, ngang qua lối ngõ quanh co lác đác lá rụng, khu vườn gió lặng ngàn mắt cỏ lim dim. Để rồi hừng đông, tôi nhận ra những sợi nắng mỏng manh vương lại trên đôi cánh chuồn thanh mảnh bên bậu cửa, soi lên giọt nắng mật trên lưng đàn kiến nhỏ bên gốc ổi trước nhà.

Những ngày chớm thu mưa giông sùi sụt, cây sấu cho quả đã lâu còn sót lại ít quả ra sau, ngày nào cũng rủ nhau rụng xuống. Sấu chín màu vàng rám nắng, cùi dai và có vị ngọt. Ngày nào mẹ cũng nhặt nhạnh, rửa sạch đất cát để ráo ở rổ đặt trên bàn ăn. Vui miệng, người ra, người vô tiện tay lại nhón một trái nhấm nháp. Tiếc của rơi rụng, mẹ siêng luộc rau hơn, lấy cớ để dầm mấy quả sấu. Rồi mẹ cẩn trọng khía trái sấu thành khoanh, đem ngâm mắm ớt. Mỗi bữa ăn, chén sấu ngâm mắm luôn được đặt giữa mâm, mọi người cứ đưa đũa gắp dằn lên chén cơm như một việc đã được lập trình thành nếp. Dẫu sấu xanh tươi ngon trữ đầy trong ngăn đá tủ lạnh dư sức ăn cả năm, nhưng nhà tôi vẫn luôn “ăn vớt” sấu chín cuối mùa như thói quen mặc định, như sự bảo chứng cho tình người, tình cây gắn bó.

Những ngày chớm thu, cũng là thời điểm cả gia đình anh Nguyễn Ngọc Mẫn, 48 tuổi (trú số 26, đường Phạm Tu, phường Hương Long, TP. Huế) cùng tốp thợ đang gấp rút hoàn thiện số lượng lớn đèn lồng để kịp giao cho khách hàng ở Bình Định và một số tỉnh thành phía nam.

Dịch COVID-19 quái ác đã cướp đi người mẹ của Dần. Từ ngày mẹ mất, Dần không có ai chăm sóc, cứ ngơ ngơ, ngác ngác. Mấy bà hàng xóm xúm vào lo cho nó cái ăn, mong qua đận dịch bệnh. Nó buồn đi lang thang, rồi bỏ nhà ra phố mua đồ nghề đi đánh giày. Ngày đi làm, tối về ngủ nơi nhà kho vật liệu bỏ hoang bên chiếc cầu vừa xây xong. Trong căn nhà lạnh lẽo, nó thấy sợ. Nó thấy như mẹ đang hiện về trách móc, sao nỡ bỏ nhà mà đi. Ở nhà còn có bà con, chòm xóm. Tiếng dế rền rĩ, tiếng gió xào xạc làm cho nó thấy cô đơn. Nỗi buồn, sự mệt nhọc làm cho nó thiếp đi như cún con.